Lëvizja e drejtuar nga z. Berisha, e quajtur “Foltorja”, ndonëse që në krye të herës e përkufizoi veten si një lëvizje plotësisht konservatore, që do të rikthente vlerat e bjerrura të së djathtës, që do të “bënte një parti më të fortë, më të hapur dhe më të bashkuar”, është në çdo aspekt një lëvizje plotësisht e majtë.
Aspekti më problematik, më i rëndë dhe më shkatërrimtar, është ai i mënyrës se si kjo lëvizje sheh dhe kupton të drejtën. Gjithmonë një individ, një organizatë, një parti, një sistem i caktuar politik ndërton dhe brendëson një bashkësi vlerash morale dhe politike, të cilat kanë një burim të caktuar dhe rrinë në mënyrë koherente në raport me njëra tjetrën. Sigurisht që rrethanat mund të diktojnë që detaje të caktuara të kësaj bashkësie vlerash morale të dalin nga koherenca apo të mos jenë të lidhura në mënyrë organike me të tjerat. Sido që të jetë, këto detaje duhet të mbesin detaje dhe nuk duhet të prekin thelbin.
Kjo ka ndodhur gjithnjë gjatë historisë, por kurrë një organizatë serioze, një individ serioz, një sistem serioz nuk ka pasur inkoherenca apo devijime që prekin thelbin. Kur është prekur thelbi, atëherë individi apo organizata në kuptimin moral është diçka e kalbur, e vdekur. Lëvizja e “Foltores”, ndonëse e përkufizon veten si të djathtë, si konservatore në atë që është thelbi i një bashkësie vlerash morale dhe politike është krejtësisht e majtë, madje krejtësisht socialiste apo komuniste.
Ka muaj të tërë që “Foltorja” flet për të drejtën që ajo ka si pasojë e faktit që ka shumicën, si pasojë e faktit që anëtarët e PD-së në shumicë janë me të apo si pasojë e faktit që votuesit e PD-së janë me të. Nuk ka rast që z. Berisha të mos thotë se kuvendi i dhjetorit tregoi, anëtarësia tregoi, anëtarësia vendosi që “ne jemi shumica dhe ne kemi të drejtën e drejtimit të partisë demokratike”.
Nuk ka rast që z. Berisha dhe njerëzit e grupit të quajtur të Rithemelimit të mos thonë që 6 marsi tregoi, që 6 marsi vendosi se kujt i takon shumica dhe se kujt i takon PD. Për Berishën dhe për ndjekësit e tij, e drejta është me shumicën, e drejta caktohet nga shumica. Për ta nuk ka fare rëndësi nëse u respektua statuti, nëse u respektua e drejta, nëse u ndoqën parimet bazë të së drejtës.
Për ta duket shumica, populli, anëtarësia janë përcaktuesit supremë të së drejtës. Për ta nuk ka gjykatë dhe nuk duhet të ketë gjykatë që të marrë në shqyrtim çështjen e legjitimitetit të drejtimit të PD-së. Çështja nuk shtrohet nëse “Foltorja” ka apo jo shumicën në anëtarësi të PD-së apo në bazën e PD-së. “Foltorja” mund të ketë shumicën, mund të ketë edhe më shumë nga sa kishte muaj më parë, mund të ketë më pak, mund të mos ketë fare mbështetje pas disa muajsh apo mund të ketë 100% të bazës pas disa muajsh. Këto janë gjëra totalisht pa rëndësi kur flitet për të drejtën.
E drejta, për të djathtën, është diçka universale, nuk varet nga dita apo muaji kur flasim, nuk varet nga ai që ka shumicën apo pakicën në ditën kur flasim, nuk varet nga ngjyra e njerëzve apo nga niveli i arsimit të popullsisë. E drejta është e tillë në çdo kohë dhe në çdo popull dhe nuk përcaktohet nga sa njerëz e mendojnë diçka të drejtë. E drejta mund të jetë edhe në anën e njeriu kundër të gjithë botës. E djathta këtë koncept ka për të drejtën dhe ajo është organizuar politikisht, ka hyrë në sistemin politik dhe garon në sistemin politik që prej dy shekujsh vetëm për përmbushjen e këtij qëllimi ose për mosshkatërrimin e këtij koncepti për të drejtën nga komunistët, socialistët apo radikalët e çdo lloji.
Në botë, siç dihet, kur ra shoqëria tradicionale, kur ndodhën revolucionet (sidomos ai francez), kur nisën të krijohen sistemet politike partiake e drejta filloi të konsiderohet si diçka që ka të bëjë me shumicën, me popullin, me revolucionin. Në emër të kësaj të drejte, në emër të së drejtës që e përcakton revolucioni dhe shumica u bënë krime, u vranë njerëz, u terrorizua shoqëria dhe feja, u tjetërsuan prona. I pari ishte revolucioni francez që e themeloi dhe e ngjizi këtë koncept për të drejtën konceptm që më pas u mor gjerësisht dhe u vendos në zemër të së majtës. Bash si reaksion ndaj këtij kuptimi dhe ndaj kësaj qasjeje politike u krijua dhe u organizua e djathta, konservatorja.
Sot shohim që në Shqipëri nga ish-Partia Demokratike, e cila u themelua si e djathtë, pavarësisht një mijë inkoherencave dhe problemeve, nga partia demokratike që u ngrit kundër filozofisë kriminale të Partisë së Punës dhe sidomos kundër idesë se e drejta caktohet nga shumica apo nga populli del një lëvizje që mbron bash gjënë më të majtë, zemrën e së majtës, atë që prej së cilës e majta nxjerr justifikimin për dhunë dhe krime.
Për Robespierre-in, për Marat-in, për Danton-in, që kryen krime të përbindshme në Francë gjatë revolucionit, e drejta ishte diçka që caktohet nga populli nga shumica. Për Lenin-in, për Enver Hoxhën, për Pol Pot-in, e drejta ishte diçka që caktohet nga shumica. Babai i këtij koncepti të tmerrshëm për të drejtën është Rusoi (Rouseaux). Ai formuloi konceptim e vullnetit të përgjithshëm, i cili do të ishte ligji dhe e drejta përfundimtare. Sipas këtij koncepti, vullneti i përgjithshëm është i pagabueshëm, i patransferueshëm dhe i pandashëm. Për Rusoi-in shumica nuk gabon kurrë, vullneti i saj nuk transferohet në asnjë institucion (ajo e ka vetë dhe e ushtron në mënyrë të drejtpërdrejtë) dhe vullneti i saj është diçka solide dhe e pandashme. Vullneti i përgjithshëm dëshiron gjithmonë të mirën dhe kurrë të keqen, ai zotëron dijen e plotë. Ligji është vendim i vullnetit të përgjithshëm, e drejta është vendim i vullnetit të përgjithshëm dhe legjislatori, autoriteti apo drejtuesi kanë rol vetëm të propozojnë ose të udhërrëfejnë, thotë Rusoi.
Për “Foltoren” dhe ndjekësit e saj, vullneti i përgjithshëm nuk gabon kurrë, do vetëm të mirën, zotëron dijen e plotë, është autori i ligjit dhe i të drejtës… Është kjo mënyrë ekstremisht e majtë e kuptimit të së drejtës që e bën “Foltoren” të thotë se ka vendosur kuvendi i dhjetorit, zgjedhjet e 6 marsit dhe anëtarësia se kujt i takon drejtimi i PD-së. Është ky imanentizim, është ky materializim dhe internalizim i konceptit për të drejtën që e shtyn “Foltoren” të thotë se gjykata nuk ka ç’të vendosë, Gjykata nuk ka të drejtë të vendosë, ne e kemi partinë, ne kemi legjitimitetin.
Që në fillim ky koncept u kritikua ashpër nga Hegel dhe Constant, të cilët e quajtën atë një koncept që do të çojë në justifikimin e “mbretërisë së terrorit”. Më vonë, Jacob Talmon dhe Bertrand Russel thanë se kjo doktrinë kërkon të identifikojë liderin me popullin dhe të gjejë një mënyrë t’i japë atij pushtet të plotë. Isaiah Berlin tha se ky është thjesht justifikim për shkatërrim të lirive dhe të së drejtës duke u dhënë pushtet për të bërë këtë gjë liderëve. Shkurt, kjo qasje është zemra që pompon gjakun ideologjik tek e majta dhe çdo formë tjetër komunizmi.
“Foltorja” le të marrë PD-në dhe çdo parti tjetër, “Foltorja” le të marrë pushtetin qeverisës në Shqipëri dhe madje edhe në Ballkan (madje inshallah e merr), por nuk duhet të shkatërrojë konceptet e së djathtës mbi të drejtën. Parimet që udhëheqin dhe përbëjnë të djathtën nuk mund të jenë objekt tregtie dhe përfitimesh, nuk mund të jenë objekt lojërash për të marrë një parti. Shqipëria ka vuajtur në mënyrë të tmerrshme nga komunizmi, nga krimet, nga degradimi i lirive njerëzore vetëm se pse e drejta u pa në kuptimin e mësipërm. Një parti është diçka e përkohshme, një pushtet është diçka e përkohshme, parimet dhe vlerat morale janë të përjetshme.
Të paktën për të djathtët parimet dhe vlerat morale janë diçka e përjetshme, sepse ato kanë burim transcendental dhe nuk imunizohen apo përdoren për lojëra të ulëta pushteti. Nuk është puna fare se kush ka PD-në, kjo është gjëja më e fundit në botë që ka interes në kuptimin e gjerë. Çështja është se gjykata duhet të vendosë mbi të drejtën, mbi atë të drejtë që mund të jetë edhe vetëm në anën e një njeriu. Lordi Acton, një piketë themeltare e mendimit konservator, thotë se “vullneti i shumicës nuk e bën dot të padrejtën të drejtë”.
Prandaj, “Foltorja”, po të ketë ndonjë grimë lidhje me të djathtën, duhet vetë e para të pyesë për të drejtën. Popujt kanë mbijetuar, kanë vuajtur apo janë dërrmuar nga mënyra si e kuptojnë të drejtën dhe nga mënyra se si pretendojnë të marrin një parti. Partia është mjet, parimet qëllim.
