Kryetarja e SHBA-së, Nancy Pelosi është larguar nga Tajvani pas një vizite të shkurtër por që ngjalli diskutime të shumta. Pelosi, politikania më e lartë amerikane që ka vizituar në 25 vjet Taivanin, u largua të mërkurën pas takimit me liderët në kryeqytetin Taipei.
Por vizita e saj, si pjesë e një turneu më të gjerë aziatik, ndezi zemërim në Pekin pasi ajo injoroi paralajmërimet për të mos udhëtuar në ishull.
Tajvani është i vetëqeverisur – por Kina e sheh atë si një provincë të shkëputur që përfundimisht do të bashkohet me të.
Duke akuzuar SHBA-në për “shkeljen e sovranitetit të Kinës nën maskën e të ashtuquajturës demokraci”, ministri i Jashtëm kinez Wang Yi tha: “Ata që luajnë me zjarrin nuk do të kenë një fund të mirë dhe ata që ofendojnë Kinën do të ndëshkohen”.
Në një deklaratë pas vizitës, zonja Pelosi tha se Kina nuk mund të “parandalojë liderët botërorë që të udhëtojë në Tajvan për të respektuar demokracinë e saj në lulëzim, për të theksuar sukseset e saj të shumta dhe për të riafirmuar angazhimin tonë për bashkëpunim të vazhdueshëm”.
Vizita e demokrates së lartë amerikane nuk u miratua nga presidenti Joe Biden, i cili kishte thënë se ushtria amerikane mendonte se “nuk ishte një ide e mirë tani” mes tensioneve të rritura midis dy vendeve.
SHBA ecën në një litar të ngushtë diplomatik me politikën e saj në Tajvan. Nga njëra anë, ajo i përmbahet politikës “Një Kinë”, e cila njeh vetëm një qeveri kineze, duke i dhënë asaj lidhje formale me Pekinin dhe jo me Tajvanin.
Nga ana tjetër, ajo mban një marrëdhënie “të fortë jozyrtare” me ishullin, e cila përfshin shitjen e armëve për Tajvanin për t’u mbrojtur.
Si kryetare e Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA, zonja Pelosi është e dyta në radhë pas presidencës amerikane, pas Zëvendës Presidentes Kamala Harris.
Në përgjigje të udhëtimit, Kina njoftoi ato që i quajti stërvitje ushtarake “të nevojshme dhe të drejta” në dete rreth 10 milje (16 km) nga Tajvani.
Stërvitjet – të cilat do të fillojnë të enjten dhe do të zgjasin për pesë ditë – do të zhvillohen në disa nga rrugët ujore më të ngarkuara në botë dhe do të përfshijnë “qitje me municion të drejtpërdrejtë me rreze të gjatë”.
Ministria e Mbrojtjes e Kinës ka pranuar se disa stërvitje mund të shkelin ujërat territoriale të Tajvanit. Ditët e fundit, avionët luftarakë kinezë dolën deri në vijën mesatare, ndarja jozyrtare që ndan Kinën dhe Tajvanin në ujërat mes tyre.
Tajvani u ka kërkuar anijeve të gjejnë rrugë alternative për të shmangur stërvitjet dhe po negocion me Japoninë dhe Filipinet fqinje për të gjetur rrugë alternative të aviacionit.
Presidenti Tsai Ing-wen tha se vendi po përballej me “kërcënime të shtuara qëllimisht ushtarake”.
Në një përpjekje për të qetësuar situatën, ministrat e jashtëm nga vendet e G7 – Kanadaja, Franca, Gjermania, Italia, Japonia, Britania e Madhe dhe SHBA – lëshuan një deklaratë të përbashkët duke thënë se përshkallëzimi i Kinës rrezikonte destabilizimin e rajonit.
