pondiliartroza, ose artriti i shtyllës kurrizore, mund të prekw çdo pjesë të shtyllës kurrizore. Shtylla kurrizore është e ndarë në zona: qafa (pjesa cervikale e shtyllës kurrizore), pjesa e kraharorit (pjesa torakale e shtyllës kurrizore), dhe pjesa e poshtme e kurrizit (pjesa lumbare e shtyllës kurrizore). Dhimbja përhapet nga fundi i belit deri në afërsi të bishtit të vertebrës së fundit. Dhimbja shkon deri në zverk. Dhimbjet e shkaktuara shpeshherë bllokojnë edhe frymëmarrjen. Spondiliatroza cervikale është një term i përgjithshëm i lidhur me moshën që prek vertebrat dhe disqet në qafë. Ndërsa disqet dehidrojnë dhe zvogëlohen, shfaqen shenja të osteoartritit, duke përfshirë projeksionet kockore përgjatë skajit të eshtrave (spurs kockor).
Spondiliatroza është shumë e zakonshme dhe përkeqësohet me moshën. Më shumë se 85 për qind e njerëzve të moshës mbi 60 vjeç janë prekur nga spondiliatroza cervikale. Shumica e njerëzve nuk përjetojnë simptoma nga këto probleme. Kur shfaqen simptoma, trajtimet jo-kirurgjikale shpesh janë efektive.
Simptomat
Për shumicën e njerëzve, spondiliatroza cervikale nuk shkakton simptoma. Kur shfaqen simptoma, ato zakonisht përfshijnë dhimbje dhe ngurtësi në qafë. Pra, simptomat fillojnë nga më të lehtat deri te ato më të rënda:
-Dhimbje në qafë.
Dhimbja shpesh shpërndahet përgjatë krahut deri në dorë dhe në gishta. Kjo vjen si pasojë e ngacmimit të një nervi që vazhdon përgjatë krahut nga palca kurrizore në qafë. Lëvizja e qafës mund të përkeqësojë dhimbjen.
-Bllokim të qafës, veçanërisht pas një pushimi gjatë natës.
-Dhimbje koke, të cilat shpesh fillojnë në pjesën e pasme të kokës dhe vazhdon deri në ballë.
–Pickime në krahë ose në dorë. Kjo simptomë shkaktohet prej ngacmimit të një nervi të shtyllës kurrizore në zonën ku del jashtë nga vertebra. Kjo quhet radikulopati cervikale.
-Mpirje të dorës, probleme me ecjen ose probleme me fshikëzën e urinimit ndodhin kur shtypja prej një vertebre apo disku dëmton palcën kurrizore. Kjo quhet mielopati cervikale. Nëse keni simptoma të tilla si pickimet në dorë apo mpirje dhe probleme me ecjen, është e rëndësishme që të njoftoni mjekun.
Shkaqet
Shkaku kryesor është dëmtimi i vertebrave të shtyllës kurrizore. Dëmtimi vjen si pasojë e ngritjes së peshave të rënda, qëndrimit për një kohë të gjatë përpara televizorit, lodhjet e tepërta fizike dhe streset psikologjike. Ndërsa plakeni, eshtrat dhe kërcitë që përbëjnë shtyllën dhe qafën tuaj gradualisht zhvillojnë ndryshime. Këto ndryshime mund të përfshijnë:
-Disqe të thata. Disqet veprojnë si jastekë në mes të rruazave të shtyllës kurrizore. Deri në moshën 40 vjeçare, disqet kurrizore të shumicës së njerëzve fillojnë të thahen dhe të zvogëlohen, gjë që lejon më shumë kontakt të kockave.
-Disqe me hernie. Mosha gjithashtu ndikon në pjesën e jashtme të disqeve tuaja
kurrizore duke çuar në disqe të fryrë (herniated) – të cilat nganjëherë mund të shtypin mbi palcën kurrizore dhe rrënjët nervore.
-Ligamentet e forta. Ligamentet janë litarët e indeve që lidhin kockat. Ligamentet kurrizore mund të ngurtësohen me moshën, duke e bërë qafën tuaj më pak fleksibël.
Faktorët e rrezikut
Faktorët e rrezikut për spondiliatrozën cervikale janë:
-Mosha. Spondiliatroza cervikale është një pjesë normale e plakjes.
-Profesioni. Punët që përfshijnë lëvizje të përsëritura të qafës, ngritje të peshave të rënda apo lodhje të tepërta fizike janë faktorë rreziku.
-Lëndimet e qafës. Dëmet e mëparshme të qafës duket se rrisin rrezikun e spondilozës së qafës së mitrës.
-Faktorët gjenetikë. Personat që kanë të afërm që vuajnë nga spondiliatroza cervikale kanë më shumë mundësi të zhvillojnë
spondiliatrozë.
-Pirja e duhanit. Pirja e duhanit është e lidhur me dhimbjen e qafës, pra personat që pijnë duhan kanë më shumë dhimbje.
Diagnoza
Për të përcaktuar diagnozën mjeku ka të ngjarë të fillojë me një provim fizik që përfshin: -Kontrolli i gamës së lëvizjes në qafën tuaj
-Testimi i reflekseve tuaja dhe fuqisë së muskujve për të kuptuar nëse ka presion në nervat e palcës kurrizore
-Shikon ecjen tuaj për të parë nëse shtypja kurrizore ka ndikuar në ecje. Kërkoni vëmendje mjekësore nëse vëreni një fillim të menjëhershëm të mpirjes ose dobësisë, ose humbje të kontrollit të fshikëzës ose zorrëve.
-Testet e imazhit. Testet e imazhit mund të japin informacion të detajuar për të udhëzuar diagnozën dhe trajtimin.
-Testet e funksionit nervor. Mjeku mund të rekomandojë teste për të përcaktuar nëse sinjalet nervore po shkojnë drejt
muskujve tuaj.
Terapia
Një terapist fizik mund t’ju mësojë se cila është stërvitja që ndihmon në shtrirjen dhe forcimin e muskujve në qafë dhe shpatulla. Çdo mëngjes duhet të bëni të paktën 15 minuta ushtrime për muskujt e qafës, në darkë duhet të bëni dush, evitoni stresin, pini çajra të ndryshëm dhe zgjidhni me kujdes dyshekun dhe jastëkun ku flini (duhet të përshtaten me masën e qafës). Për të hequr dhimbjen nuk duhet të pini asnjëherë paracetamol dhe aspirina. Kurimi i sëmundjes ka për bazë kortizonin.
Kirurgji
Nëse trajtimi konservativ dështon ose nëse shenjat dhe simptomat tuaja neurologjike – siç janë dobësia në krahët apo këmbët – përkeqësohen, mund të keni nevojë për një operacion për të krijuar më shumë hapësirë për rrënjët e kurrizit dhe rrënjët nervore.
Kirurgjia mund të përfshijë: -Heqjen e një disku të herniuar ose nxitëses së eshtrave -Heqjen e pjesës së një rruaze.
Trajtimi
Trajtimi për spondiliatrozën cervikale varet nga ashpërsia e shenjave dhe simptomave tuaja. Qëllimi i trajtimit është lehtësimi i dhimbjeve, ndihma për të mbajtur sa më shumë aktivitetet tuaja të zakonshme dhe për të parandaluar dëmtimin e përhershëm të palcës kurrizore dhe nervave. Takimi me mjekun do të ndihmojë që mjeku të përshkruajë medikamentet e duhura në lehtësimin e dhimbjeve.
Këto medikamente janë të ndryshme si:
– Kortikosteroidet. Këto mund të ndihmojnë në lehtësimin e dhimbjeve, por nëse dhimbja juaj është e rëndë, mund të jenë të dobishme injeksionet steroide.
– Relaksues i muskujve. Disa ilaçe mund të ndihmojnë në lehtësimin e spazmave të muskujve në qafë.
– Ilaçet kundër depresionit. Janë gjetur disa ilaçe antidepresante për të ndihmuar në lehtësimin e dhimbjes së qafës nga spondiliatroza cervikale
