Media greke Slpress i ka kushtuar një artikull shërbimit sekret në tre vendet e Ballkanit Perëndimor, ku ndër ta është edhe Shqipëria. Në shkrimin e saj Slpress shkruan se këto vende edhe pse nuk kanë një ushtri të konsiderueshme të armatosur, shërbimet sekrete të Maqedonisë së Veriut, Kosovës dhe Shqipërisë janë një instrumet i fuqishëm. Media greke shkruan se Shqipëria trashëgon shërbimin sekret të Enver Hoxhës, Maqedonia e Veriut ka shërbimin sekret që u krijua në 1990, dhe i bazuar nga ish-Jugosllavia, ndërsa për shërbimin sekret të Kosovës thuhet se u krijua në vitin 2000. Në shkrim gjithashtu shkruhet se shërbimi sekret në këto tre vende varet nga qeveritë përkatëse dhe përdoren në favor të qeveritarëve.
Për Shqipërinë në këtë artikull shkruhet se shërbimet sekrete janë SHIK si SHIH që ekziston sot e kësaj ditë, Në artikull shkruhet se ky shërbim sekret ka një rrjet të gjerë agjentësh në Kosovë, Maqedoninë e Veriut si dhe agjentë të infiltruar në Greqi. Për Kosovën shkruhet se shërbimi inteligjent është AKI-ja, e cila sipas artikullit i shërben disa fraksioneve të UÇK-së, ndërsa për Maqedoninë e Veriut shkruhet se shërbimi sekret është AR-ja, të cilën e kanë konsideruar si të paqendrueshme për shkak se në 20 vite ajo ka ndryshuar 10 drejtorë.
Artikulli i plotë:
Të tre vendet e Ballkanit Perëndimor, Shqipëria, Maqedonia Veriore dhe Kosova, mund të mos kenë një ushtri të konsiderueshme të armatosur. Ata i kanë trashëguar praktikat e shtypjes. Përpjekjet për tu lidhur me strukturat dhe praktikat euro-atlantike kanë dhënë pak. Shërbimet sekrete në secilin prej këtyre vendeve janë një instrument i fuqishëm.
Në Shqipëri, regjimi i Hoxhës mund të ketë 30 vjet që është larguar, por mentaliteti i asaj kohe mbetet i gjallë edhe në shërbimet sekrete të sotme. Në Maqedoninë e Veriut, shërbimi i inteligjencës u zhvillua në vitet 1990 nga sllavo-maqedonasit që shërbenin në shërbimin e bashkuar të inteligjencës Jugosllave dhe se u ndikua nga konfliktet politike të vitit 2010. Në Kosovë, shërbimi i inteligjencës u krijua në fund të viteve 2000 nga e para.
Pavarësisht nga mënyrat e ndryshme të formimit dhe zhvillimit, shërbimet sekrete në të tre vendet janë arbitrare dhe varen shumë nga qeveria përkatëse. Ata priren të fshehin informacionin dhe të keqpërdorin burimet e disponueshme, duke rezultuar në një nivel të lartë korrupsioni. Në të tre vendet, shërbimet sekrete po manipulohen nga politikanë dhe partitë, veçanërisht nga ato në pushtet.
Ato përdoren për të monitoruar dhe ngacmuar kundërshtarët politikë, për të shfajësuar bashkëpunëtorët fajtorë, për të promovuar interesat financiare dhe për të ndihmuar në konsolidimin e klientëve të tyre përkatës. Një emërues tjetër i përbashkët janë shërbimet sekrete, dhe në këto tre vende ato janë gërryer kryesisht nga bashkëpunimi i tyre me MIT dhe agjencitë e tjera turke.
Shërbimet sekrete të Shqipërisë
Shërbimi Informativ Shtetëror, i njohur me shkurtesën si SHISH, është shërbimi kryesor i inteligjencës në Shqipëri. Ai u krijua në vitin 1999 në një përpjekje për t’i dhënë shërbimeve të inteligjencës një ekstroversion përtej ndërhyrjes. Ajo u parapri nga SHIK (themeluar në 1991 për të zëvendësuar Sigurimin famëkeq të regjimit Hoxha) detyrat e të cilit ishin të mbronin regjimin dhe anëtarët e tij, por edhe të shtypnin disidentët.
Shërbimi i inteligjencës është përgjegjësi e Kryeministrit. Kreu i tij emërohet dhe shkarkohet nga Presidenti i Republikës me propozim të Kryeministrit. SHISH vepron brenda këtij kuadri dhe ndërsa njihet si “përgjithësisht nën kontroll politik efektiv ” (Departamenti i Shtetit i SHBA, 2004), agjencia vazhdon të përfshihet në abuzime të ndryshme brenda Shqipërisë dhe luan një rol të rëndësishëm në politikën lokale.
SHISH luan një rol kryesor në aktivitetet që synojnë pakicën greke në Epirin e Veriut dhe e konsideron të suksesshme vrasjen e Konstantinos Katsifas. Është ai që organizon ushtrimin e presionit ndaj pakicave greke, por edhe vandalizma të ndryshëm, ndërsa është gjithashtu pas mobilizimeve kundër Greqisë.
Shërbimi sekret shqiptar thuhet se mban një rrjet të gjerë agjentësh në komunitetin shqiptar në Maqedoninë e Veriut, si dhe në Kosovë. Ai luajti një rol kryesor – me ndihmën e CIA – në organizimin dhe pajisjen e guerileve shqiptarë të UÇK-së në Kosovë, të cilët provokuan përplasje me ushtrinë serbe dhe kështu i dhanë NATO pretekstin për të bombarduar Serbinë për t’u shkëputur nga Kosova.
SHISH, ashtu si UCK-ja shqiptaro-kosovare, luajti një rol vendimtar në organizimin dhe pajisjen e UÇK-së në Ish Republikën Jogosllave të Maqedonisë (IRJM) së atëhershme. Ata ishin përpjekur të përsërisnin skenarin e Kosovës dhe të prishnin IRJM-në, por Perëndimi ishte në opozitë dhe kështu Sllavo-Maqedonasit dhe Shqiptaro-Maqedonasit u detyruan të nënshkruanin Marrëveshjen e Ohrit të vitit 2001.
Diaspora shqiptare
SHISH mban një numër të panjohur, por të konsiderueshëm agjentësh në Greqi midis migrantëve të shumtë ekonomikë shqiptarë. Gjatë gjithë këtyre viteve, ai përdor rrjetin e tij për të mbledhur të gjitha llojet e informacioneve, të cilat – sipas burimeve – zakonisht kanalizohen në Inteligjencën Kombëtare Turke (MIT) në këmbim të tyre. Rrjeti i shërbimit sekret shqiptar në Greqi mund të mos ketë qasje në informacion të nivelit të lartë, por për shkak se është mjaft i gjerë, mund të mbledhë një mori informacioni që është kumulativisht i dobishëm dhe madje i vlefshëm për MIT.
SHISH ka rrjete në të gjithë diasporën shqiptare dhe kryesisht në mafien shqiptare, me të cilën bashkëpunon ngushtë. Ajo përdor mafiozët dhe në këmbim u ofron atyre lehtësira dhe imunitet. Kështu, SHISH ka akses në rrugët dhe aktivitetet nëntokësore në qytete të ndryshme në Evropë dhe Amerikën e Veriut.
Në vitin 2018, SHISH u ekspozua nga një raport i gazetarëve Borzoi Daragi dhe Vincent Trieste, të cilët nxorën në dritë një sasi të madhe të dhënash, të cilat SHISH ndau me agjencitë qeveritare jo të klasifikuara shqiptare. Kjo zbuloi ekzistencën e të paktën tetë agjentëve të vjetëra shqiptare, të cilët ndoshta drejtuan rrjetet, duke zbuluar emrat, pozicionet, pagat dhe shpenzimet e tyre. Ata punuan në Belgjikë, Greqi, Kosovë, Itali, Shkup dhe Serbi.
Të dhënat tregojnë emrat dhe numrat e identitetit dhe agjentët e SHISH, që veprojnë brenda dhe jashtë Shqipërisë. Midis tyre janë dy që shërbejnë në pozicione të ndjeshme në Selinë e NATO-s në Bruksel. SHISH më vonë pranoi se informacioni i ndjeshëm ishte zbuluar. Regjistrat përfshinin, përveç emrave, një numër të madh sendesh për automjete, shtëpi dhe depo të shërbimit.
AKI-ja e Kosovës
Agjencia e Inteligjencës e Kosovës (AKI) është një agjenci e inteligjencës civile përgjegjëse për ofrimin e inteligjencës së sigurisë kombëtare për qeverinë. Misioni i tij është të identifikojë kërcënimet. Ndërsa shërbimi supozohet se i shërben interesave të shtetit, ai në fakt është në varësi të fraksioneve të ndryshme të ish-UÇK-së, të cilat po përpiqen t’i shërbejnë interesave të tyre.
Kjo mund të shihet nga fakti se ai ka ndryshuar pesë drejtorë në dhjetë vjet, ndërsa ai ka qenë i përfshirë në një seri skandalesh, përfshirë rrëmbimin e paligjshëm të shtetasve turq të mbështetësve të Gylenit nga MIT pa lejen e qeverisë. Në fund të vitit 2020, Kryeministri i atëherëshëm i Kosovës Avdullah Hoti dhe Zëvendës/Presidentja dhe Presidentja e tanishme Vjosa Osmani shkarkuan kreun e AKI-së.
Arsyeja ishte se një agjent i KIA ishte në zyrën e Presidentit të Kosovës më 6 nëntor,u përpoq të nxirrte dokumente konfidenciale nga kasaforta, së bashku me ish-shefin e shërbimit të inteligjencës Driton Gassi, i cili ishte sekretari i Presidentit të dorëhequr Hashim Thaçi.
Driton Gassi kishte paralajmëruar që zyrtarë nga misioni EULEX do të hetonin zyrën presidenciale. Një këshilltar i Osmanit, Faton Petzi, tha: “Ne u zhvendosëm në zyrën e Presidentes dhe anuluam disa takime. Ndërsa ishim duke biseduar në zyrën e saj, Presidentja më informoi se unë isha përgjegjës për atë që po ndodhte në Presidencë, kështu që unë shkova për të parë se cilat ishin zhvillimet … në lidhje me veprimin e njoftuar të EULEX .”
Peci tha se gjeti një agjent të panjohur të AKI-së duke u përpjekur të hapte zyrën e presidentes ndërsa Driton Gassi ishte në telefon. Peci tha se Gassi i kishte thënë: ” Unë nuk dua që këto dokumente të bien në duart e EULEX-it”. Sipas Peci,t bastisja e EULEX ndodhi atë ditë më vonë ndërsa Gassi e mohoi të gjithë historinë.
Përkundër mungesës së përfshirjes së tij të menjëhershme, Kresnik Gassi, i cili pasoi Driton Gassin si kreu i KIA, u shkarkua gjithashtu. Driton Gassi u pushua nga puna në 2019 si kreu i KIA për dëbimet shumë të diskutueshme të gjashtë shtetasve turq në Mars të vitit 2018. Gassi ishte i pranishëm në aeroportin e Prishtinës gjatë dëbimeve. Kryeministri i atëhershëm, Ramush Haradinaj, pretendoi se incidenti kishte ndodhur pa dijeninë e tij.
AR i Maqedonisë së Veriut
Agjencia e Inteligjencës (АR) është një shërbim sekret i autorizuar për të mbledhur, analizuar dhe përpunuar informacione në lidhje me sigurinë, mbrojtjen, interesat politike, ekonomike dhe interesat e tjera të Maqedonisë së Veriut. Nga viti 2000 deri më sot shërbimi ka ndryshuar dhjetë drejtorë.
Në fillim të këtij muaji, dolën zërat për një operacion të fshehtë të quajtur “Lëvizja Rosselsprung” me qëllimin përfundimtar të rikthimit të Nikolla Gruevskit (VMRO-DPMNE) në pushtet dhe përmbysjen e qeverisë së Zoran Zaev. Zbatimi i operacionit sekret u konfirmua indirekt nga Drejtori i shërbimit Erold Musliu. Zgjedhjet lokale, të cilat do të zhvillohen në tetor të vitit 2021, ishin pjesa e fundit e skenarit për përmbysjen e Zaev-it. Sipas të njëjtit informacion, shuma të mëdha parash janë alokuar për kompaninë.
Sipas Zaev, Sasho Mijalkov, ish-drejtori i Shërbimit të Sigurisë Kombëtare dhe Orce Kamçev, biznesmeni më i pasur i vendit, kanë ngritur dhe financuar një sistem paralel të inteligjencës, i cili kontrollon gjyqësorin dhe policinë. Në fakt, ajo që tregon një informacion i tillë është prishja e shërbimit dhe joefikasiteti i tij. Në të kaluarën, zyrtarët e AR janë akuzuar për ndërhyrje në raste të njollosjes së reputacionit të partive dhe personaliteteve shqiptare dhe sllave, shumë herë duke u përzier me shërbime dhe individë shqiptarë, serbë dhe bullgarë.
Në përgjithësi, shërbimet e inteligjencës të fqinjëve veriorë janë një burim paqëndrueshmërie për vendet e tyre dhe integrimi i tyre në një sistem të kontrolluar është një bashkëpunim mes Heraklionit, gjë që nuk duket të jetë e mundur për shkak të dobësive sistematike të këtyre shteteve.
/Burimi Slpress/përshtati në shqip Priza.al/
