“Gjeopolitika e mafieve.” Grupet serbe dhe malazeze kanë vënë duart mbi trafikun e drogës nga Amerika e Jugut, duke u bërë lojtarët kryesorë të krimit të organizuar në Evropë. Një rritje e pushtetit e cila ndodhi në lidhje me pushtetin, para se të shpërthente një luftë klanore vrasëse.
Gazeta franceze “Le Monde” ka publikuar një artikull të Remy Urdanit me titull “Në Ballkan, bandat kriminale në zemër të sistemit shoqëror”. Në shkrim vihet në dukje se mafia është rritur shumë vitet e fundit në Ballkan duke u kthyer në lojtar kryesor të krimit të organizuar ndërkombëtar.
PJESË NGA ARTIKULLI
Arsyet e shpërthimit të dhunës në vitet e fundit midis banditëve në Serbi dhe Mal të Zi mbeten ndonjëherë misterioze. Të shtënat në kafene, shpërthime makinash, kufoma të gjetura në rrugët e Beogradit, Kotorrit ose Podgoricës, për të mos përmendur një numër ende të panjohur të të zhdukurve: shtatë vjet “luftë” bandash, atentate dhe hakmarrje kanë bërë të paktën pesëdhjetë të vdekur.
Lufta e bandave mori më shumë rëndësi dy vjet më vonë, në vitin 2016, pas vrasjes së Aleksandar Stankoviç, i njohur si “Sale Mutavi” (“Sale le Muet”), udhëheqës i bandës Janjicari (“jeniçerët”), i formuar nga ultra mbështetës të klubit të futbollit të Beogradit Partizan. Tradicionalisht, në Serbi, grupet ultras janë një terren ushqyes për botën e nëndheshme, siç ishin për milicitë paramilitare gjatë luftërave të viteve 1990.
Ikona e kësaj bote paralele ishte, gjatë sundimit të presidentit dhe kryekomandantit Slobodan Millosheviç (1989-2000), Zeljko Raznatovic, i njohur si “Arkan”, udhëheqës i mbështetësve të Yllit të Kuq, klubit tjetër të futbollit të Beogradit, atëherë Tigrat Arkan, një grup paramilitar që punoi me urdhër të policisë sekrete serbe. Arkan, i akuzuar si Millosheviq për krime kundër njerëzimit nga drejtësia ndërkombëtare, u vra në hotelin Intercontinental në Beograd, pak para rënies së presidentit serb, nga një vrasës i cili, ashtu si ai, kishte një armë bandit në dorë dhe një simbol policie në tjetrën
Qysh prej rënies së komunizmit dhe luftrave në ish-Jugosllavi, mafia ballkanike është rritur aq shumë saqë tani konsiderohen si një lojtar kryesor në krimin e organizuar ndërkombëtar. Bandat serbe, malazeze dhe shqiptare, të cilat filluan të lulëzojnë tre dekada më parë nga trafikimi i armëve dhe cigareve, tani janë zemra e kokainës që mbërrin në Evropë nga Amerika e Jugut. Ato gjithashtu trafikojnë heroine dhe prodhojnë marijuanë dhe drogëra sintetike. Përfitimet e tyre janë të tilla saqë ata kanë investuar në sektorë të mëdha të ekonomisë së ligjshme”, thuhet në shkrimin e “Le Monde”.
Në artikull vihet në dukje se ndërkohë që kriminelët në Shqipëri janë të ndikuar nga lidhjet e krijuara me mafien italiane, ata të Serbisë dhe Malit të Zi kanë pasuri origjinale, e cila në këtë nivel mund të gjendet vetëm në Rusi: lidhjen e tyre e ngushtë me shtetin.
Në shkrim citohet Vuk Cvijic, i cili teksa bën një panoramë të situatës në Serbi shprehet: “Sot nën presidentin Aleksandar Vuçiç, shteti dhe mafia po bashkëpunojnë përsëri në atë masë sa që nuk ka më një dallim të qartë midis të dyve”.
Në Malin e Zi historia është ndryshe, sepse i njëjti njeri Milo Djukanovic, ka qenë në pushtet që nga rënia e komunizmit në 1991. “Gjukanoviç është shefi. Të gjitha klanet malazeze kanë të njëjtin punëdhënës: presidenti i vendit, pretendon Jovo Martinoviç, një gazetar i famshëm i cili ka hetuar krimin e organizuar prej 20 vitesh. Dallimi me Amerikën Latine është se Pablo Escobar ishte një gangster që vepronte kundër shtetit. Në Mal të Zi, Pablo është president….
Marrëdhënia e ngushtë midis forcave politike dhe krimit të organizuar është padyshim e vështirë të vërtetohet pasi, edhe nëse disa hetime ndonjëherë kthehen tek një ministër ose një biznesmen, “lidhja organike kalon historikisht përmes shërbimeve sekrete”, vëren një diplomat evropian i cili ka kohë që të njohura ndërlikimet e fuqive serbe dhe malazeze.
“Trafiku është i orkestruar nga qeveritë e Serbisë dhe Malit të Zi. Shumë kriminelë kanë simbole të shërbimit sekret ose policisë. Të dy presidentët punojnë së bashku dhe kanë interesa të përbashkëta”, thotë Jovo Martinoviç.
/Burimi: Le Monde/ përshtati në shqip Priz.al/
