Një variant i ri Covid-19 i zbuluar në Afrikën e Jugut ka zënë titujt kryesorë të mediave në të gjithë botën.
Të hënën Instituti Kombëtar për Sëmundjet ngjitëse në Afrikën e Jugut lëshoi një alarm për “C.1.2”, duke thënë se ishte zbuluar në të gjitha provincat në vend, por me një normë relativisht të ulët.
Sipas The Guardian, C.1.2 u zbulua për herë të parë në maj, tha alarmi, por Delta është ende varianti dominues që përhapet në Afrikën e Jugut dhe në botë.
Një studim i “para-shtypur”, i pa rishikuar, i botuar në lidhje me variantin, tha se C.1.2 “që atëherë është zbuluar në shumicën e provincave në Afrikën e Jugut dhe në shtatë vende të tjera që përfshijnë Afrikën, Evropën, Azinë dhe Oqeaninë”.
Dhe C.1.2 ka tërhequr vëmendjen e shkencëtarëve sepse pavarësisht nga përqindja e saj e ulët në popullatë, ajo posedon mutacione brenda gjenomit të ngjashme me ato që shihen në variantet, si varianti Delta, si dhe disa mutacione shtesë.
Pra, çfarë dimë për variantin e ri dhe sa të shqetësuar duhet të jemi?
A e ka listuar Organizata Botërore e Shëndetësisë si një “variant interesi” apo shqetësimi?
Akoma jo.
Instituti Kombëtar për Sëmundjet ngjitëse po vazhdon të monitorojë frekuencën e C.1.2 dhe të shqyrtojë se si sillet.
Testet për të vlerësuar ndikimin e mutacioneve që ai posedon në infektueshmërinë dhe rezistencën ndaj vaksinave janë ende në proces.
Deri më tani, virusi nuk ka përmbushur kriteret e OBSH-së për t’u kualifikuar si një “variant shqetësimi” ose “variant interesi”.
Variantet shqetësuese, të tilla si Delta, janë ato që tregojnë transmetueshmëri të shtuar, virulencë ose ndryshim në sëmundjet klinike, dhe një ulje të efektivitetit të masave të shëndetit publik dhe social.
Variantet e interesit janë ato që tregojnë se shkaktojnë transmetimin e komunitetit në grupe të shumta, dhe të cilat janë zbuluar në vende të shumta, por ende nuk janë vërtetuar domosdoshmërisht se janë më virulente ose të transmetueshme.
Atëherë pse u dha një alarm?
Një virologe dhe pedagoge në imunologji dhe sëmundje infektive me Shkollën Klinike Qendrore të Universitetit të Sidneit, Dr Megan Steain, tha se është për shkak të mutacioneve të veçanta që përmban C.1.2.
“Ai përmban mjaft mutacione kryesore që ne shohim në variante të tjera që janë bërë variante me interes ose shqetësim”, ka thënë Steain. “Sa herë që shohim që shfaqen ato mutacione të veçanta, ne do të donim të mbanim nën vëzhgim atë variant për të parë se çfarë do të bëjë. Këto mutacione mund të ndikojnë në gjëra të tilla si nëse i shmanget përgjigjes imune, ose transmetohet më shpejt”.
Megjithatë, do të duhet ca kohë që shkencëtarët të bëjnë testet laboratorike për të parë nëse virusi është në të vërtetë më “i përshtatshëm”, tha ajo, përcjell Telegrafi.
“Ndërsa mund të themi se ka disa mutacione kryesore që kanë çuar në variantet e tjera që janë më infektive, shpesh ajo që gjejmë është se mutacionet punojnë në sinergji së bashku, të cilat mund të çojnë në përgjithësi në një virus më të përshtatshëm, potencial, ose një virus më të dobët”.
“Të gjitha këto studime në laborator zgjasin mjaft kohë. Ka shumë punë për të bërë”.
A ka mundësi që ky variant të shuhet?
Po. Variantet e Covid-19 shfaqen gjatë gjithë kohës dhe shumë prej tyre zhduken para se të bëhen një problem i vërtetë. Shumë variante të viruseve janë shumë të brishtë.
Mutantët kryesorë janë ata që i mbijetojnë ndryshimeve dhe vazhdojnë, dhe fillojnë të tejkalojnë variantet e së kaluarës, gjë që është ajo që pamë me Delta, shkruan The Guardian, përcjell Telegrafi.
“C.1.2 do të duhej të ishte mjaft i mirë, mjaft i aftë dhe mjaft i shpejtë për të kapërcyer Delta në këtë fazë”, ka vlerësuar Steain. “Unë mendoj se ne jemi akoma shumë në një pikë ku ky mund të shuhet, prevalenca është vërtet e ulët”.
“Ne e pamë këtë me variantin Beta, dhe variantet e tjera shqetësuese, ku dukej se mund të kishte një problem, ata madje kishin zona ku u transmetuan dhe u përhapën mjaft mirë”.
Çfarë nënkuptojnë shkencëtarët kur flasin për një variant ‘më të përshtatshëm’?
Duke përdorur variantin Delta si shembull, do të thotë se ka fituar disa mutacione të cilat e lejojnë atë të përsëritet më shpejt dhe të futet në qeliza në mënyrë më efikase.
“Ne i referohemi asaj si ‘afiniteti’; aftësia me të cilën është në gjendje të kapet dhe të lidhet me receptorët e qelizave pritëse që lejojnë grimcat e virusit të hyjnë në qeliza”, tha Steain.
“Është më mirë të përgatitet dhe të jetë gati për të kapur qelizat dhe për të hyrë dhe për të filluar një infeksion në radhë të parë. Dhe pastaj duket se përsëritet edhe më shpejt, kështu që po bën më shumë grimca virusi në një periudhë më të shkurtër kohore”.
A e dimë nëse vaksinat do të jenë efektive kundër C.1.2?
“Ne mund të marrim një supozim shkencor bazuar në disa nga mutacionet që ka, sepse është i ngjashëm me atë që kemi parë në variante të tjera si beta, si dhe Delta”, tha Steain.
“… Por derisa t’i bëjmë ato eksperimente është vërtet spekulative. Ne duhet të kemi parasysh se vaksina deri më tani duket se po vepron vërtet mirë në drejtim të parandalimit të infeksionit të rëndë dhe shtrimeve në spital dhe vdekjeve nga variantet. Ato janë vërtet të mirë në parandalimin e kësaj”.
Ajo tha gjithashtu se nuk kishte nevojë për panik.
“Sidoqoftë, është e rëndësishme të mbani një sy në variantet e tjera që janë prezent dhe thjesht të shikoni dhe të shihni se si shkojnë”.
Instituti Kombëtar i Afrikës së Jugut për Sëmundjet ngjitëse tha: “Ne jemi të kujdesshëm në lidhje me implikimet, ndërsa mbledhim më shumë të dhëna për të kuptuar virusin e kësaj linje”.
“Bazuar në kuptimin tonë të mutacioneve në këtë variant, ne dyshojmë se mund të jetë në gjendje t’i shmanget pjesërisht përgjigjes imune, por pavarësisht kësaj, ato vaksina do të ofrojnë ende nivele të larta mbrojtjeje kundër shtrimit në spital dhe vdekjes”, tha instituti.
