“Marinarët që lundrojnë në detet e Danimarkës dhe Norvegjisë thonë se përtej Norvegjisë, drejt veriut, shtrihet Islanda. Më tej ka një ishull të quajtur Groenlandë. Dhe më tej, drejt perëndimit, ekziston një tokë e quajtur Marckalada. Vendasit janë gjigantë: ka ndërtesa prej guri aq të mëdhenj, saqë askush nuk do të mund t’i zhvendoste, vetëm gjigantë shumë të mëdhenj. Pemë të gjelbra rriten atje dhe ka shumë kafshë dhe zogj. Por nuk ka asnjë marinar që të dijë me siguri gjëra të tjera për këtë tokë dhe karakteristikat e saj”.
Ky është një fragment nga ajo që shkruante Galvano Fiamma në vitin 1340. Letra gjendet në “Cronica universalis” të tij. Nga përshkrimi duket se vendi misterioz për të cilin ai flet, Marckalada, është Amerika. Shkrimi u zbulua gjatë punës për një projekt arsimor të Universitetit Shtetëror të Milanos, në të cilin bashkëpunuan studentë të Letërsisë, dhe u botua në revistën amerikane “Terrae Incognitae” kushtuar historisë së eksplorimit, raporton Avvenire.
Data zyrtare e zbulimit të kontinentit amerikan, siç dihet, është 12 tetori 1492 nga Kristofor Kolombi, 150 vjet pasi Galvano Fiamma shkroi rreshtat më sipër. Në realitet, eksplorimet në brigjet veriore të Atlantikut ishin kryer në shekujt e mëparshëm nga lundruesit vikingë, dhe kanë lënë gjurmë sporadike në përrallat gjysmë legjendare të disa sagave norvegjeze. Lajmi për ekzistencën e tokave përtej Atlantikut, megjithatë, nuk ishte dokumentuar kurrë deri në atë moment jashtë Skandinavisë, ku kjo tokë e largët u quajt “Markland”: Marckalada e Flakëve.
Ka të ngjarë që lajmi arriti te Galvano nga Xhenova, një qytet me të cilin shkrimtari kishte kontakte, dhe se marinarët e përmendur janë lundrues xhenovezë që bënin tregti me rajonet veriore. Interesi i zbulimit qëndron në faktin se ai rihap një debat të madh, për të cilin nuk kishte asnjë dokumentacion: nëse në Xhenova, para Kolombit, qarkulluan informacione mbi ekzistencën e tokave përtej Atlantikut, dhe nëse ndonjë lajm, qoftë edhe i paqartë, për këto toka e bëri më të pranueshëm rrezikun e ekspeditës së vitit 1492.
/Burimi: Avvenire/ Përshtati Priza.al/
