Mjalti është një nga produktet natyrale më të vlerësuara që nga kohërat e lashta dhe përdoret jo vetëm si produkt natyral dhe ëmbëlsues, por edhe në mjekësinë tradicionale si ndihmës në trajtimin e gjendjeve të ndryshme, nga lehtësimi i kollës dhe dhimbjeve të fytit e deri te shërimi i plagëve.
Sot ne njohim rreth 300 lloje të ndryshme mjalti. Mjalti përbëhet nga më shumë se 80% karbohidrate dhe pak më pak se 20% ujë. Studimet kanë zbuluar më shumë se 600 përbërës në mjaltë që kanë një efekt potencialisht të dobishëm në shëndetin e njeriut.
Për sa i përket përbërjes së karbohidrateve, dominon fruktoza, e ndjekur nga glukoza, maltoza dhe sheqernat e tjera. Nga vitaminat dominojnë vitaminat B dhe vitamina C, kurse nga mineralet kaliumi, kalciumi, magnezi, fosfori, natriumi e të tjera. Përveç kësaj, është i pasur me komponentë bioaktive si flavonoidet dhe polifenolet.
Mjaltë akacieje
Ngjyra e ndritshme, shije shumë e ëmbël dhe e këndshme për shkak të përmbajtjes së lartë të fruktozës dhe përmbajtjes së ulët të saharozës. Shpesh përdoret si një shtesë për çajrat. Besohet se ka një efekt anti-inflamator, ka një efekt të dobishëm në mëlçi dhe sistemin tretës.
Mjaltë sherebelë
Ngjyrë e verdhë e lehtë, shije e këndshme. Ka një efekt të favorshëm në procesin e tretjes dhe në të gjithë sistemin tretës, ka një efekt antioksidant, prandaj ka një efekt pozitiv edhe në sistemin kardiovaskular. Ndihmon në shërimin e plagëve dhe luftimin e ftohjes, dhimbjes së fytit dhe kollës. Ajo funksionon duke lehtësuar ekspektorimin dhe duke nxitur nxjerrjen e mukusit nga organet e frymëmarrjes.
Mjaltë gështenja
Ngjyrë e errët, pothuajse kafe. Ka një aromë të veçantë, një shije pak të hidhur. Ndihmon me ftohjet dhe kollën, bronkitin, ka efekte antimikrobike, antibakteriale dhe antiseptike. I pasur me vitamina B dhe vitaminë C.
Mjaltë livadhi
Mjaltë nga lule të ndryshme livadhesh. Ndihmon në luftimin e infeksioneve, është i pasur me antioksidantë, ndihmon në shërimin e plagëve, ka një efekt të dobishëm në sistemin tretës.
Mjaltë livando
Shije e pasur, ngjyra mund të ndryshojë nga më e çelët në më të errët, si speciet e tjera, ndihmon në funksionimin e rrugëve të sipërme të frymëmarrjes, ka një efekt të dobishëm në bronkit dhe kollë. Ka një efekt qetësues, ndihmon tretjen dhe redukton gazrat.
Më poshtë po iu listojmë disa fakte interesante për mjaltin
• Bletët kanë prodhuar mjaltë për mbi 150 milionë vjet
• Për gjysmë kilogrami mjaltë nevojiten 556 bletë dhe dy milionë lule
• Mjalti nuk prishet kurrë
• Për shkak të përmbajtjes së lartë të fruktozës, mjalti është 25 për qind më i ëmbël se sheqeri
• Për të bërë mjaltë, bletët e ruajnë nektarin e mbledhur në një huall mjalti dhe më pas e avullojnë duke përplasur krahët.
• Para se të zhvillohej biologjia dhe botanika, njerëzit mendonin se nektari i luleve u shndërrua në mjaltë nga një magji e veçantë.
• Mjalti është ushqimi bazë i bletëve. Arsyeja pse bletët janë kaq të zëna me mbledhjen e nektarit nga lulet është që të krijojnë furnizime të mjaftueshme ushqimore për koloninë e tyre gjatë muajve të dimrit.
