Kosova dhe Serbia nuk kanë alternativë tjetër veç arritjes së një marrëveshjeje përfundimtare për normalizimin e marrëdhënieve, tha kryeministri Albin Kurti, duke shtuar se “ka ardhur koha” për ta bërë këtë gjatë mandatit të tij në detyrë.
Mosmarrëveshja — e lindur nga lufta e viteve 1998-1999 dhe shpallja e pavarësisë së Kosovës nga Serbia pothuajse një dekadë më vonë — vazhdon të pengojë përpjekjet për integrimin e dy vendeve ballkanike në Bashkimin Evropian ndërsa nxit tensione që rrezikojnë të kthehen në një konflikt të rinovuar.
Kurti, i cili fitoi gjysmën e të gjitha votave në zgjedhjet e Kosovës vitin e kaluar, tha se është gati për një marrëveshje për t’i afruar të dyja vendet më pranë ëndrrës së tyre të përbashkët për anëtarësim në BE, e cila këmbëngul se mund të ndodhë vetëm pasi të normalizojnë marrëdhëniet e tyre.
“Ne duhet të kemi një marrëveshje — dhe koha është pjekur gjatë mandatit të qeverisë sonë,” tha ai në një intervistë të mërkurën në zyrën e tij në Prishtinë. “Unë shoh mundësinë. Këtë vjeshtë do të zbulojmë nëse do të shkojmë atje. Kjo vjeshtë është mjaft vendimtare për të parë nëse duhet të jemi optimistë”.
Komentet e Kurtit tregojnë potencialin për një moment të ri pasi vite bisedimesh të ndërmjetësuara nga BE nuk arritën të prodhonin një përparim në një nga enigmat më të vështira gjeopolitike të Evropës. Pikat kryesore të pengesave janë refuzimi i Serbisë për të njohur sovranitetin e fqinjit të saj dhe kërkesat e saj që Kosova t’i japë autonomi përafërsisht 100,000 serbëve etnikë që jetojnë atje.
Ndërsa Kurti nuk zbuloi detaje se çfarë mund të përfshijë një marrëveshje përfundimtare, të dyja palët duhet të përpunojnë gjithashtu çështje që variojnë nga marrëdhëniet dypalëshe, bazuar në trajtimin e ankesave të së kaluarës të lidhura me viktimat e luftës, personat e zhvendosur dhe pretendimet për dëmet e luftës.
Kurti tha se ai pa potencial për një marrëveshje nën plejadën e administratave të udhëhequra nga presidenti amerikan Joe Biden, presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe presidenti serb Aleksandar Vuçiç.
Megjithatë, ai tha se shqetësimi i tij më i madh është se Vuçiç ende nuk ishte distancuar sa duhet nga e kaluara e tij kur shërbeu si ministër i informacionit ndaj të fortit të ndjerë Slobodan Millosheviç në vitet 1990.
Vuçiç ka refuzuar gjithashtu ndërprerjen e lidhjeve të tij të ngushta me presidentin rus Vladimir Putin, një aleat në përpjekjet e Beogradit për të parandaluar njohjen ndërkombëtare të Kosovës. Pavarësisht presionit intensiv nga vendet perëndimore, administrata e Vuçiqit ka refuzuar t’i bashkohet sanksioneve të BE-së dhe SHBA-së kundër Rusisë për pushtimin e saj në Ukrainë.
“Kjo është vërtet shqetësuese”, tha Kurti.
Tensionet midis Serbisë dhe Kosovës u ndezën muajin e kaluar pasi Kurti shtyu një kërkesë që serbët që jetojnë në Kosovë të kenë dokumente të lëshuara nga Prishtina dhe jo karta identiteti dhe targa makinash të lëshuara nga Beogradi. Me serbët vendas që bllokuan rrugët në protesta dhe pas presionit nga ndërmjetësit ndërkombëtarë, Prishtina e shtyu vendimin e saj me një muaj deri më 1 shtator.
Kurti tha se nuk do të shtyjë më, duke shtuar se pret që 1 shtatori “të jetë një ditë e qetë dhe e zakonshme”.
Nëse situata përshkallëzohet në dhunë, policia dhe forcat paqeruajtëse të KFOR-it prej 3,800 trupash të NATO-s do t’i japin fund, tha ai.
