Në një botë plot kriza dhe me mbështetje në rënie nga SHBA-të, vendet e BE-së duan të veprojnë më të pavarura. Kjo është më e lehtë të thuhet sesa të bëhet.
Një psherëtimë kolektive lehtësimi u dëgjua në Berlin dhe Bruksel kur u shpallën rezultatet e zgjedhjeve afatmesme në SHBA në nëntor: zhvendosja e pushtetit në Kongres te republikanët ishte më pak se ç’duhej dhe ish-presidenti Donald Trump , i goditur, doli prej tyre. Nën Trump, marrëdhënia transatlantike kishte arritur në fund.
Por evropianët nuk duhet të festojnë shumë shpejt, beson Thorsten Benner, drejtor i Institutit Global të Politikave Publike në Berlin. Në një shkrim për Deutsche Welle pas zgjedhjeve, Benner shkroi: ” Joe Biden ndoshta do të mbetet në histori si njeriu i fundit transatlantik në Shtëpinë e Bardhë”. Koha e mbështetjes bujare të politikës së sigurisë së shpejti do të përfundojë, pavarësisht se kush do të jetë në Shtëpinë e Bardhë në të ardhmen, qoftë edhe vetëm sepse SHBA-të do të përqendrohen shumë më tepër në Kinë në të ardhmen.
Autonomia strategjike është programi i qeverisë së Berlinit
Një Amerikë që ngadalë i kthen shpinën Evropës, një fuqi botërore gjithnjë e më agresive, Kinë, dhe tani Rusia e Putinit që sulmon një shtet të pavarur evropian pa asnjë arsye – kjo është situata e re e pakëndshme gjeopolitike në të cilën gjenden evropianët.
Lufta e Ukrainës erdhi si një surprizë për pothuajse të gjithë, por dy zhvillimet e tjera nuk janë aspak të reja. Tashmë janë nxjerrë përfundime në BE dhe në kryeqytete të ndryshme. Përgjigja ka ardhur duke u quajtur “autonomi strategjike”. Kjo do të thotë se BE-ja mund të veprojë ushtarakisht, politikisht dhe ekonomikisht pavarësisht nga aktorët e tjerë politikë botërorë.
Josep Borrell, shefi i politikës së jashtme të BE-së, shkroi në një ese se Evropa rrezikon të bëhet “e parëndësishme”. Ai argumenton me rënien e rëndësisë së Evropës në botë: “Tridhjetë vjet më parë, një e katërta e prosperitetit global i atribuohej kontinentit tonë. Në 20 vjet, pjesa jonë e prodhimit ekonomik global do të jetë më së shumti 11 për qind.” Autonomia strategjike është “një çështje e mbijetesës politike”.
