Autori britanik me origjinë indiane Salman Rushdie, duke shënuar kthimin e tij në botën letrare pas një sulmi të dhunshëm vitin e kaluar që e la të plagosur përgjithmonë, thotë se nuk dëshiron mëshirë.
“Gjithmonë jam përpjekur shumë të mos përvetësoj rolin e viktimës”, i tha ai së fundmi redaktorit të revistës New Yorker, David Remnick. Historia shënoi intervistën e parë të Rushdie që kur u godit me thikë.
Rishfaqja e tij si personazh publik përfshinte gjithashtu një vizitë të kohëve të fundit në jetën reale në zyrën e agjentit të tij, Andrew Wylie në New York City; promovimi për librin e tij të ri, “Qyteti i Fitores”, i përfunduar para goditjes me thikë; dhe një betim për të shmangur ndjenjat e hidhërimit gjashtë muaj pas sulmit në perëndim të Nju Jorkut.
Në vitin 1989, Rushdie kundërshtoi këshillën për të gënjyer pasi lideri suprem i ndjerë i Iranit, Ayatollah Ruhollah Khomeini, vendosi një kontratë virtuale për jetën e tij në përgjigje të romanit të tij “Vargjet Satanike”, të cilin shumë myslimanë e konsideruan blasfemues ose të paktën jashtëzakonisht të pandershëm.
Rushdie ka shprehur gjithashtu pak dëshirë për të përqafuar jetën e një të vetmuari pas dhunës në mes të verës së kaluar në një diskutim publik në natyrë në Chautauqua, Nju Jork.
Megjithatë, ai pranoi se sulmi i ka shkaktuar atij shqetësim dhe agoni. Agjenti i tij ka thënë se Rushdie nuk do të shkojë në një turne librash për të promovuar botimin e “Victory City”.
Sulmi ndodhi më 12 gusht në Institutin Chautauqua, kur Rushdie ishte ulur në skenë, në pritje të fillimit të një diskutimi që ishte pjesë e serisë së leksioneve Chautauqua.
Një person i veshur me të zeza doli me shpejtësi në skenë dhe Rushdie u godit me thikë disa herë, thanë autoritetet. Agjenti tha më pas se lëndimet e Rushdie, duke përfshirë një sy të nxjerrë, një mëlçi të dëmtuar dhe dëmtime të tjera, do t’i “ndryshonin jetën”.
Ai tha se Rushdie ndoshta do të humbiste përdorimin e njërit sy, dhe sot Rushdie mban syze me një lente djathtas me ngjyrë të errët në vend të një njolle syri. Megjithëse rikuperimi fiziologjik i Rushdie duket se pothuajse ka përfunduar, ai tregoi për The New Yorker se mendjes së tij i duhet ende kohë.
“E kam pasur shumë, shumë të vështirë të shkruaj”, tha Rushdie. “Unë ulem të shkruaj dhe asgjë nuk ndodh. Unë shkruaj, por është një kombinim i boshllëqeve dhe hedhurinave, gjëra që i shkruaj dhe që i fshij të nesërmen. Unë nuk kam dalë ende nga ai pyll, vërtet.”
Rushdie kaloi gjashtë javë në dhomat e spitalit duke u rikuperuar, raportoi The New Yorker në artikullin e tij, të botuar në internet të hënën dhe të planifikuar për publikimin në kopje të shtypur më 13 shkurt.
I dyshuari Hadi Matar, atëherë 24 vjeç, nga Fairview, New Jersey, u arrestua dhe ka qenë në pritje të gjyqit me akuzat për tentativë vrasjeje të shkallës së dytë.
Ai u deklarua i pafajshëm. Një avokat i caktuar për ta përfaqësuar atë nuk iu përgjigj menjëherë një kërkese për koment.
Rushdie tha se ai nuk e ka marrë me mend mungesën e tij të sigurisë atë ditë. “Unë e fajësoj atë,” i tha ai New Yorker në lidhje me të dyshuarin.
Rushdie, nga një familje myslimane në Bombei që e dërgoi atë në Kembrixh për arsimimin e tij, u njoh shumë shpejt si një yll letrar kur romani i tij i vitit 1981, “Fëmijët e mesnatës”, fitoi vlerësime të larta kritike dhe një çmim Booker.
Edhe pse ai ruhej dhe përdorte sigurim pas rasteve të reagimeve të trazuara të botës myslimane ndaj librit “Vargjet Satanike” të vitit 1988, e cila përfshinte një personazh të Muhamedit të portretizuar si njeri dhe me të meta, Rushdie me kalimin e kohës hodhi poshtë idenë e të jetuarit në mërgim ose frikë.
Romani i 16-të i Rushdie, “Qyteti i Fitores”, duket se përsërit pikëpamjen e tij të mprehtë, autokritike për njerëzimin. Paraqitet si histori sekrete e një perandorie të idealeve humaniste të viteve 1500, duke përfshirë barazinë gjinore, që nuk arriti t’i realizojë. Një përmbledhje e New York Times tha se shfaq “fuqi përhumbëse, të çuditshme, parashikuese”.
Pasi u transferua në Nju Jork në vitin 2000, me begatinë virtuale të fetvasë së Khomeinit, ose sundimit fetar ende mbi kokën e tij, Rushdie u pa duke shijuar restorantet e qytetit dhe jetën e natës si çdo personazh tjetër i famshëm.
Shfaqja e të jetuarit mirë nën kërcënimin e vdekjes mund të ketë qenë një gabim, tha Rushdie për The New Yorker, sepse njerëzit dukej se e urrenin atë.
“Jo vetëm që kam jetuar, por jam përpjekur të jetoj mirë”, tha ai. “Gabim i keq.”
Sulmi i Chautauqua mund të kishte ndryshuar opinionin e botës për të, tha ai me shaka. “Të marrësh pesëmbëdhjetë plagë me thikë, shumë më mirë”, tha ai.
Ai tha se dëshiron që lexuesit ta pranojnë atë përmes librave dhe të mos mendojnë se si një ngjarje e tillë traumatike do të dëmtonte afatin kohor të jetës së tij, edhe pse ai pranoi se incidenti e ka testuar vendosmërinë e tij.
“Ti je ulur aty duke thënë: ‘Dikush më futi një thikë! I mjeri unë’, gjë që ndonjëherë e mendoj”, tha Rushdie. “Më dhemb. Por ajo që nuk mendoj është: Kjo është ajo që dua që njerëzit që lexojnë librin të mendojnë. Unë dua që ata të kapen nga përralla, të merren me vete.”
Ai duket i vendosur të vazhdojë të gërmojë në shpirtin e tij për romanin e tij të ardhshëm. Zërat e personazheve të tij, ka thënë ai, dalin me kohë.
“Gjithçka që mund të bëj është kjo,” tha ai. “Për sa kohë që ka një histori që mendoj se ia vlen t’i kushtoj kohën time, atëherë do ta bëj.”
