Arsyeja është shumë e thjeshtë dhe është për të mirën tuaj.
Nëse ndonjëherë keni provuar të matni shpejtësinë e veturës suaj, me ndihmën e aparatit navigues apo aplikacionit në telefon, me siguri keni vërejtur që ajo që tregohet në matës shpejtësie të veturës nuk përputhet me vlerën reale.
Është ky rast në të gjitha veturat madje pa përjashtim dhe, natyrisht, shtrohet pyetja përse është ashtu dhe si është e mundur që industria e automobilave deri sot nuk ka arritur të prodhojë matës shpejtësie të saktë?
Përgjigjja është shumë e thjeshtë.
Çështja qëndron aty që të gjitha automjetet në matësit e tyre të shpejtësive kanë qëllimisht të programuar gabimin. Arsyeja është në dispozitat ligjore.
Dispozita juridike e BE-së (75/443/EWG) thotë kështu: – Shpejtësia të cilën e tregon matësi i shpejtësisë së automobilit nuk bën kurrë të jetë më pak se shpejtësia reale.
Prodhuesit i janë përmbajtur këtij rregulli shumë përpara rregulloreve të BE-së, gjithçka për të shmangur zemërimin dhe paditë e pronarëve të automjeteve, në rast se policia kontrollon shpejtësinë e tyre.
Nëse shoferi mban shpejtësinë e përcaktuar dhe ndjek shpejtësinë e tij, ai kurrë nuk do ta gjejë veten në shkelje. Sidoqoftë, nëse shpejtësia matëse aksidentalisht tregon një shpejtësi më të ulët se ajo aktuale, kjo mund të ndodhë lehtësisht.
Me teknologjinë e dikurshme, një shpejtësimatës i rrejshëm nuk mund të bëhej me aq saktësi sa është sot, kështu që tridhjetë e dyzet vjet më parë makinat mashtruan shumë më tepër se sot. Në 100 km/h ky mashtrim ishte zakonisht rreth 10 km/h, dhe në shpejtësinë maksimale, shpejtësimatësit shpesh tregonin 20, 30 km/h më shumë se shpejtësia reale me të cilën lëvizte automjeti.
Sot, këto dallime janë përgjithësisht më të vogla, por jo me të gjitha makinat. Rregulloret e BE-së thonë se diferenca maksimale midis shpejtësisë aktuale dhe shpejtësisë së shfaqur mund të jetë 10 përqind plus 4 km/h. Teorikisht, kjo do të thotë që matësi i shpejtësisë mund të gënjejë deri në atë masë sa t’ju tregojë shpejtësinë aktuale prej 86 km/h si 100 km/h. Edhe pse është një ndryshim shumë i madh, gjithçka është brenda ligjit dhe një shpejtësimatës i tillë ligjërisht konsiderohet i saktë. Në realitet, diferencat sot janë ende shumë më të vogla, kështu që shumica e makinave janë të vendosura në mënyrë që shpejtësimatësit e tyre të shfaqin nga rreth 4 km/h në rreth 10 km/h më të lartë se shpejtësia aktuale.
Sa është ky ndryshim për makinat individuale varet nga vendimi i prodhuesit, sepse teknologjia aktuale e matjes së shpejtësisë nuk varet nga GPS dhe nuk mund të jetë plotësisht e saktë. Kjo është arsyeja pse ende përfshihet një devijim i caktuar.
Shpejtësia, në parim, matet në bazë të lëvizjes së rrotave. Elektronika përgjegjëse për monitorimin e ABS dhe ESP matë saktësisht rrotullimin e rrotave dhe llogarit shpejtësinë me të cilën lëviz automjeti duke përdorur të dhënat për diametrin e gomave. Matja kryhet çdo 50 milisekonda në mënyrë që shpejtësia e shfaqur të jetë gjithmonë aktuale. Por mund të ndryshohet lehtësisht. Ndërsa gomat shpenzohen, perimetri i tyre gjithashtu zvogëlohet, gjë që ndikon në ndryshimin midis shpejtësisë aktuale dhe asaj të shfaqur. Pra, do të përfundojë të jetë edhe më i vogël se sa tregohet. Nëse pronari instalon rrota më të mëdha në automjet, shpejtësia aktuale do të rritet në krahasim me shpejtësinë e shfaqur. Devijimet janë gjithashtu të mundshme me gomat e fryra nën ose tepër. E gjithë kjo e bën të pamundur një matje plotësisht të saktë, dhe madje edhe makinat më moderne kanë ende devijimin e përmendur më parë të integruar.
