Në vitin 1958, artisti Yves Klein hapi një ekspozitë të quajtur “The Void”, e cila e pa atë të vendosë një kabinet të madh në një dhomë ndryshe bosh. Mijëra vizitorë që paguanin dolën në një galeri të Parisit për të parë asgjë.
Pas suksesit të shfaqjes, artisti francez më pas e çoi idenë një hap më tej — duke u dhënë koleksionistëve mundësinë për të blerë një sërë hapësirash inekzistente dhe tërësisht konceptuale në këmbim të një peshe prej ari të pastër.
Një pjesë e vogël e blerësve e morën atë në ofertë. Dhe tani, pothuajse 60 vjet pas vdekjes së Klein, një nga faturat që ai shkroi për të vërtetuar pronësinë e veprave të tij të artit të padukshme është në shitje, me shtëpinë e ankandeve Sotheby’s që vlerëson se mund të arrijë deri në 500,000 euro (551,000 dollarë).
Me përmasa më pak se 8 inç të gjerë, fatura jep pronësinë e një prej hapësirave imagjinare të Klein, të cilën ai e quajti “Zonat e Ndjeshmërisë Piktorike Jomateriale”. I krijuar për t’i ngjasuar një çek bankier, ai është i nënshkruar nga artisti dhe i datës 7 dhjetor 1959.
Fatura iu dha fillimisht tregtarit të antikeve Jacques Kugel dhe është ndër të paktët që mendohet se ka mbijetuar, tha Sotheby’s në një deklaratë për shtyp. Kjo nuk ndodh thjesht sepse Klein u përpoq të shiste shumë nga veprat imagjinare, por sepse ai u ofroi klientëve të tij një zgjedhje: të ruanin faturën e tyre ose t’i digjnin në një ritual.
Nëse ata do të kishin zgjedhur këtë të fundit, ata do të konsideroheshin “pronari përfundimtar” i veprës së artit konceptual. Si pjesë e artit të performancës së Klein, ai më pas do të digjte faturën në prani të dëshmitarëve përpara se të hidhte gjysmën e arit që ishte paguar në lumin Seine.
Kugel zgjodhi ta mbajë të tijën dhe që atëherë është shfaqur në institucionet kryesore të artit në të gjithë Evropën, duke përfshirë Galerinë Hayward të Londrës dhe Qendrën Pompidou në Paris. Artikulli është vënë në shitje nga këshilltari i artit dhe ish-pronari i galerisë Loïc Malle, i cili po nxjerr në ankand mbi 100 artikuj nga koleksioni i tij privat.
Duke e krahasuar idenë e Klein me NFT-të, Sotheby’s tha se do të pranojë pagesa në kriptomonedhë për artikullin. Sotheby’s konfirmoi gjithashtu, në një deklaratë për shtyp, se ofertuesi i suksesshëm “nuk do të bëhet vetëm asckujdestari i kësaj faturë historike, por edhe i veprës së padukshme të artit të Klein”.
Klein, i cili vdiq në vitin 1962, ishte një figurë kyçe në lëvizjen nouveau réalisme (realizmi i ri), e cila përdorte artin për të përmbysur perceptimet e shikuesve për realitetin. Në vitin 1957, ai hapi një ekspozitë në Milano të përbërë nga 11 kanavacë blu, identike në formë, hije dhe madhësi. Puna e tij më e njohur, megjithatë, është fotografia e vitit 1960 “Leap into the Void”, e cila dukej se tregonte artistin duke kërcyer nga një mur i lartë, megjithëse në fakt ishte një përbërje e dy imazheve të veçanta.
