‘Qilimi shqiptar’ në Shirokën e bukur ka fituar çmimin nga prestigjiozja Loop Design Awards, që vlerëson arkitekturën, dizajnin, peizazhin, fotografinë dhe imazhin unik në të gjithë botës. Qilimi spektakolar në shëtitoren e Shirokës është krijuar me konceptin e një dhome tradicionale shqiptare, ODA, dhe ka qenë pjesë e projekteve të rilindjes urbane të qeverisë.
Loop Design Awards që nderon arkitekturat dhe imazhet më të mira në 50 vende të ndryshme të botës, e ka cilësuar këtë qilim dhe arkitekturën rreth saj si një dhomë që karakterizohet nga stoli i gjatë dhe ‘dhomat’ që kanë pamjen nga liqeni, si dhoma e lojërave, dhoma e piknikut, amfiteatri dhe dhoma e peshkatarit.
Marrja e këtij vlerësimi është përshëndetur edhe nga kryeministri Edi Rama, i cili shtruan:
“Me Shirokën e rilindur që sapo ka rrokur një çmim nga Loop Design Awards, për imazhin unik, hapësirën publike dhe peizazhin natyror mes 650 projekteve nga 50 vende të botës”
Ja se çfarë shkruan Loop Design Awards për ‘Qilimin shqiptar’ në Shirokën e bukur
Shiroka është një fshat peshkimi i vendosur në brigjet e Liqenit të Shkodrës, pranë kufirit me Malin e Zi. Banorët e tij jetuan për shekuj me radhë nga liqeni, burra që peshkonin me varka të vogla me rrema dhe gra që kujdeseshin për pemishtet dhe thurnin qilima me dorë. Reagimi ndaj përfundimit të një regjimi komunist që i kishte privuar qytetarët nga jeta nga aktivitetet tradicionale “private” ishte mosbesimi i përhapur në sferën publike, i cili çoi në një periudhë të karakterizuar nga okupimi i pakontrolluar dhe privatizimi i hapësirës publike. Si rezultat, hapësira publike e bregut ujor të liqenit të Shkodrës ishte e zënë me ndërtime pa leje si shtëpi private, restorante, zona parkimi privat dhe kioska.
“Qilimi Shqiptar” u kthen bregdetin qytetarëve që prishin ndërtimet pa leje, hapin pamjet mbi liqen dhe krijojnë një hapësirë publike të gjallë me karakter shtëpiak. Projekti “Qilimi Shqiptar” jo vetëm që synon të restaurojë fizikisht dhe funksionalisht bregun ujor të Shirokës, por edhe të rindërtojë ndjenjën e përkatësisë dhe lidhjes me hapësirën publike, e cila është konceptuar si një shtëpi e madhe e bërë nga dhoma të ndryshme të hapura të frymëzuara nga dhoma tradicionale shqiptare ( ODA), e karakterizuar nga një stol i gjatë, i ulët në formë U, ku anëtarët e familjes ulen, shtrihen dhe madje flenë. Këto dhoma hapin pamjet mbi liqen dhe stimulojnë ndërveprimin e qytetarëve me përdorime të ndryshme si dhoma e lojërave, dhoma e piknikut, dhoma e rri kotit, amfiteatri dhe dhoma e peshkatarit.
Ana e brendshme e dhomave në formë U është e mbyllur dhe e bërë nga druri, ndërsa pjesa e jashtme është prej guri dhe formon hapa për tu ulur që transformojnë sheshin qendror në një teatër të improvizuar. Trotuari, ndenjëset dhe shkallët janë të mbuluara me gurë graniti bardh e zi sipas modelit tradicional të qilimave shqiptarë, i cili siguron një identitet unik dhe vendas për hapësirën publike. Pemët e mëdha ekzistuese ruhen dhe integrohen në hartimin e sheshit. Pemë të reja të vogla mbillen në dhomat e hapura për të sjellë hije në vendet e uljes dhe lojës. Qendra e sheshit është mbajtur pa pemë dhe elemente urbane për të lejuar ngjarje publike.
Bregdeti i Shirokës shndërrohet në një shesh të orientuar nga këmbësorët, duke minimizuar qarkullimin dhe praninë e makinave. I gjithë aksi qendror i të gjithë fshatit është shndërruar në një zonë trotuari. Një parkim i ri për vizitorët në hyrje të fshatit inkurajon vizitën e fshatit në këmbë.
/Priza.al/
