Kriza energjetike ka dhënë pasojat e para në të gjithë botën, me njerëzit dhe bizneset që po përballen me mungesa të shumta produktesh, duke filluar nga kafja deri te qymyri. Pandemia e Covid-19 është shkaku kryesor i krizës, por edhe jo vetëm, shkruan BBC.
Kina: Qymyri dhe letra
Kriza në Kinë po godet blerësit dhe bizneset.
“Kriza po prek gjithçka, nga letra, ushqimi, tekstilet dhe lodrat deri tek çipet kompjuterike dhe iPhone”, thotë Dr Michal Meidan nga Instituti i Oksfordit për Studime të Energjisë.
Problemi vjen kryesisht nga kriza e energjisë elektrike, gjatë së cilës më shumë se 20 provinca kanë përjetuar ndërprerje të energjisë.
Më shumë se gjysma e energjisë elektrike të vendit vjen nga qymyri , çmimi i të cilit është rritur në të gjithë botën. Këto kosto nuk mund të barten tek konsumatorët kinezë për shkak të një kufiri që nuk lejon rritjen e çmimit për konsumatorët , kështu që kompanitë e energjisë po zvogëlojnë prodhimin.
Prodhimi i qymyrit është goditur gjithashtu nga kontrollet e reja të sigurisë në miniera, rregullat më të rrepta mjedisore dhe përmbytjet e fundit, thotë Dr Meidan. Do të thotë që edhe pse kërkesa për mallrat kineze rritet, fabrikave u është kërkuar të zvogëlojnë përdorimin e energjisë ose të mbyllen në disa ditë.
SHBA: Lodra dhe letër higjienike
Në Krishtlindje, “do të ketë produkte që nuk do jenë të disponueshme për konsumatorët“, ka paralajmëruar një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë . Rezervat e lodrave do të preken, por edhe lëndët kryesore si letra higjienike dhe uji në shishe , rroba të reja dhe ushqim për kafshët shtëpiake.
India: Makina dhe çip kompjuterikë
Prodhuesi më i madh i makinave në Indi, Maruti Suzuki, ka parë rënie të prodhimit, pjesërisht për shkak të mungesës globale të çipave kompjuterikë . Këto çipe menaxhojnë veçori të tilla si furnizimi me motor dhe frenimi emergjent.
Brazil: Kafe dhe ujë
Thatësira më e rëndë e Brazilit në gati një shekull është pjesërisht fajtore për vjelje zhgënjyese të kafesë këtë vit. E kombinuar me ngricat dhe ciklin natyror të korrjeve, ajo ka kontribuar në një rënie të konsiderueshme të prodhimit të kafesë.
Dfidat për prodhuesit e kafesë janë përkeqësuar nga kostot e larta të transportit dhe mungesa e kontejnerëve. Kostot e tyre në rritje do të ndikojnë kafenetë në të gjithë botën, pasi Brazili është prodhuesi dhe eksportuesi më i madh i kafesë.
Nigeri: Gazi që përdoret për gatim
Nigeria po përjeton mungesa të gazit të lëngshëm natyror (LNG), i cili përdoret kryesisht për gatim. Kjo ndodh pavarësisht se vendi ka rezervat më të mëdha të gazit natyror në Afrikë
Çmimi i LNG u rrit me pothuajse 60% midis prillit dhe korrikut, duke e shtyrë atë përtej mundësive të shumë nigerianëve. Si rezultat, familjet dhe bizneset iu drejtuan qymyr druri shumë më të ndotur, ose dru zjarri, për gatim.
Liban: Ujë dhe ilaçe
Ka shqetësime për mungesën e ujit, ilaçeve dhe karburantit në Liban.
Për 18 muajt e fundit vendi ka duruar një krizë ekonomike, e cila ka shtyrë tre të katërtat e popullsisë së saj në varfëri, ka gjymtuar monedhën e saj dhe ka ndezur demonstrata të mëdha kundër qeverisë dhe sistemit politik të Libanit.
Ekonomia e vendit tashmë kishte probleme para se të godiste Covid. Por pandemia i ka përkeqësuar gjërat.
/Burimi: BBC/ Përshtati: Priza.al/
