Aleksey Yukov ka humbur numërimin e trupave që ka gjetur në Donbas gjatë pesë muajve të fundit. Ai thotë se mendon se janë më shumë se 300, por nuk mund të jetë i sigurt.
Aleksey dhe njerëzit e tij ngasin një furgon të bardhë frigorifer, të shënuar me një kryq të kuq, për të kryer punën e tyre. Ata shpesh shkojnë drejt rrezikut për të mbledhur trupat dhe mbetjet e trupave dhe civilëve të vdekur ukrainas dhe rusë.
“Ne punojmë pa ditë pushimi. Vazhdimisht. Ne vozisim, hetojmë, transportojmë, kërkojmë, gjatë gjithë kohës”, thotë ai.
Është gjithashtu punë e zymtë – gërmimi i trupave të dekompozuar të ushtarëve rusë të varrosur në llogore të cekëta, ose mbledhja e mbetjeve të tyre nga automjetet e blinduara të djegura.
Sipas Kombeve të Bashkuara, më shumë se 5000 civilë ukrainas janë vrarë që nga pushtimi i Rusisë në shkurt.
Nuk ka shifra zyrtare se sa trupa ukrainase kanë vdekur. Por një këshilltar i presidentit Zelensky i tha BBC-së muajin e kaluar se rreth 100-200 ushtarë ukrainas vriteshin çdo ditë. Mesatarisht është në fundin e poshtëm të asaj shkalle.
Aleksey thotë se kjo shifër i tingëllon realiste. Por ai beson se rusët po humbasin trefishin e këtij numri.
Një ushtar ukrainas me të cilin folëm, i cili kishte luftuar në Severodonetsk, i përshkroi taktikat ruse si të ngjashme me Luftën e Parë Botërore – me valët e këmbësorisë së tyre që përplaseshin me një breshëri plumbash.
Kush mendon Aleksey se po e fiton luftën? “Nuk ka të bëjë me atë se kush fiton,” thotë ai. “Ka të bëjë me atë se kush ka të drejtë. Ata [Rusia] erdhën këtu dhe kjo ishte e pafalshme”.
Çdo ushtar ukrainas me të cilin folëm tha se ata ende besonin se mund të fitonin. Edhe në njësitë që kishin pësuar viktima luftarake të më shumë se gjysmës së trupave.
Por kjo po rëndon mbi të gjallët dhe të vdekurit. Aleksey nuk e ka parë vajzën e tij njëvjeçare prej muajsh.
“Kjo luftë e ka shkatërruar jetën që keni pasur dhe atë që keni ndërtuar”, thotë ai.
Ai shton se në fund të ditës të gjitha të kapin: “Ajo ndjesi kur je bosh brenda. Boshllëku i paplotësueshëm”.
Vdekja vjen shpejt në Donbas. Predhat ruse u duhen vetëm disa sekonda për t’u ulur, dhe ato po përdoren në sasi industriale. Mesatarisht, Rusia gjuan 20,000 predha artilerie në ditë. Ukraina është në gjendje të përgjigjet me vetëm 6000.
Nuk ka pushim nga zhurma e granatimeve të forta në një stacion mjekësor ushtarak që vizitojmë. Zyrtari kryesor mjekësor – i cili dëshiron të njihet vetëm si Dr. Anatoliy për sigurinë e tij – e përshkruan situatën në vijën e parë si “të brishtë”.
Ai na tregon fotografi të një ambulance ushtarake të dëmtuar rëndë – të mbushur me vrima plumbash dhe të copëtuar nga copëzat e predhave. Dr Anatoliy thotë se kryqi i kuq i pikturuar në automjetet e tyre nuk do të thotë asgjë për rusët. Dy autoambulanca të tjera presin jashtë ndërtesës nën rrjetat e kamuflazhit – gati për të shkuar për të marrë të plagosurit.
Takojmë Tinën dhe Polinën, dy mjekë të vijës së parë.
Tina punonte në një spital për fëmijë përpara se të dilte vullnetare për t’u bashkuar me ushtrinë. Ajo fshin lotët teksa flet për familjen që tani i mungon.
“Dhimbja largohet, sepse ke një detyrë: ta çosh një person të gjallë në spital”, thotë ajo. E pyes nëse ajo ka frikë. “Sigurisht që është e frikshme. Kur një predhë bie aty pranë, gjithçka tkurret brenda teje”.
Për çdo ushtar të vrarë shumë më tepër plagosen. Tina thotë se nuk i lejohet të japë numra, por shton se “ka viktima pothuajse çdo ditë, dhe jo vetëm një. Ndonjëherë shumë”.
Polina është vetëm 21 vjeç. Lufta tashmë ka hedhur një hije të madhe mbi jetën e saj të shkurtër.
Babai dhe xhaxhai i saj tani janë të burgosur në Ukrainën e pushtuar nga Rusia. Ajo thotë se po bën të pamundurën që të mos e lërë atë ta pengojë. Ajo ushtron dhe dëgjon muzikë sa herë që mundet – vetëm për të mbajtur njëfarë ndjesie të normalitetit.
Por Polina pranon se është e vështirë të mos ndihesh e zymtë dhe e dëshpëruar: “Përveç plumbave që fluturojnë mbi kokën tuaj, njerëzit e plagosur shpesh janë miqtë e mi – nëse e merrni për zemër, do të jetë e vështirë”.
Janë trupat që ajo trajton që i japin shpresë.
“Djemtë që janë të plagosur dhe të rraskapitur nuk duan të shkojnë ndonjëherë në spital. Ata thonë se nuk do të largohem nga shokët, ne po e mbajmë linjën së bashku”.
