“Nëse do të më duhej, do të zgjidhja burgun. Kjo nuk është asgjë për t’u frikësuar. Ne e dimë se në Ukrainë njerëzit po vdesin nën rrënoja dhe prindërit po varrosin fëmijët e tyre,” thotë Mikhail.
Videoja gjashtë minutëshe është jo me pamje perfektë por përmbajtja është magjepsëse. Në qytetin e Podporozhye, pesëqind milje larg Moskës, zyrtarët po mblidhen për të vendosur nëse banori vendas Mikhail Ashichev duhet të mobilizohet dhe të dërgohet në Ukrainë.
Mikhail argumenton rastin e tij.
“Unë nuk jam pacifist,” shpjegon ai. “Nëse një vend do të përpiqej të pushtonte atdheun tim, ose të kryente agresion kundër Rusisë, unë do të shkoja direkt në zyrën e regjistrimit ushtarak dhe do të regjistrohesha, pa pritur dokumentet e mia të thirrjes. Por në këtë rast të veçantë besoj se nuk ka kërcënim ushtarak për atdheun tim”.
“Por Atdheu ynë është në rrezik,” këmbëngul një nga zyrtarët.
“Atdheu im nuk ishte në rrezik para 24 shkurtit”, përgjigjet Mikhail, duke iu referuar datës në të cilën Rusia pushtoi Ukrainën.
Mikhail, 34 vjeç, është një mekanik. Pavarësisht se Rusia po bëhet një shtet gjithnjë e më autoritar, në të cilin të drejtat civile dhe të njeriut janë kufizuar, Mikhail argumenton se kushtetuta ruse i jep atij të drejtën të jetë një kundërshtar për shkak të ndërgjegjes. Ai refuzon të luftojë në Ukrainë.
“Ndërsa qëndroja duke thënë ato gjëra, isha shumë nervoz”, thotë Mikhail.
“Por kur pashë videon, përkundrazi pashë frikë në sytë e njerëzve që më dëgjonin. Mendoj se kjo ndodh sepse ata janë mësuar t’i trajtojnë njerëzit si objekte që mund t’i lëvizin nga një vend në tjetrin. Papritmas unë thashë gjërat që doja”.
Më pas erdhën kërcënimet.
“Ne do t’i tregojmë policisë për këtë dhe ata do të hetojnë”, i thanë zyrtarët.
“Kam ndjenjën se këta njerëz janë të tmerruar nga humbja e kontrollit. Ata janë mësuar të kontrollojnë gjithçka”, vijon Mikhail.
Sipas Vladimir Putin, më shumë se 220,000 rezervistë rusë janë thirrur që kur ai shpalli “mobilizim të pjesshëm” muajin e kaluar. Edhe pse udhëheqësi i Kremlinit ka treguar se mobilizimi do të përfundojë së shpejti, ende nuk ka një datë specifike.
Ditët e fundit, televizioni shtetëror rus ka transmetuar imazhe të burrave të mobilizuar që i nënshtrohen stërvitjes në Rusi, të kompletuara me zëra patriotikë nga disa prej të tërhequrve. Këtë javë presidenti Putin u shfaq duke takuar ushtarët e thirrur në mobilizim në një terren stërvitor në rajonin e Ryazanit, një përpjekje për të mbledhur mbështetjen e publikut për përpjekjen e mobilizimit.
Por ka pak dyshim se mobilizimi ka ndezur alarm të thellë në shoqërinë ruse. Në mars, Vladimir Putin kishte deklaruar se nuk do të kishte mobilizim. Vetëm “ushtarët profesionistë”, premtoi ai, do të merrnin pjesë në “operacionin e tij special ushtarak”.
Gjithçka ndryshoi pas vendimit të tij për të shpallur “mobilizim të pjesshëm”. Me thirrjen e qindra mijëra rezervistëve rusë, lufta në Ukrainë u bë shumë më reale për publikun rus. Papritur, bashkëshortët, baballarët dhe djemtë po thirreshin në ushtri dhe po dërgoheshin në vijën e parë të frontit: në disa raste, pa pajisjet apo trajnimet e nevojshme. Prej javësh, rusët e mobilizuar kanë postuar video në rrjetet sociale, në të cilat ankohen për kushtet e këqija dhe mungesën e burimeve.
“Njerëzit rreth meje janë të tmerruar për shkak të mobilizimit,” thotë Mikhail, “sepse tani kjo i prek të gjithë.”
Pas refuzimit të tij për të luftuar, Mikhail ka marrë disa abuzime në mediat sociale ruse.
“Ai është një frikacak dhe një mi që ikën nga anija”, thuhet në një koment.
“Një njeri që e bën këtë nuk mund ta quajë veten burrë”, shkruan një tjetër.
Por ajo që duket interesante është se Mikhail ka marrë shumë mbështetje, gjithashtu, për qëndrimin moral që po mban. Këtu janë disa nga komentet pozitive:
“Bravo Mikhail, ti je trim dhe i ndershëm”.
“Refuzimi i vrasjes është njerëzor dhe i guximshëm”.
“Njeri i mirë. Nuk po fshihesh apo të ikësh. Po bën pyetjen e duhur: kush po planifikonte të na sulmonte në të vërtetë përpara 24 shkurtit?”
Mikhail është i vendosur të përdorë të gjitha mjetet ligjore për të mbrojtur pozicionin e tij.
Por nëse ai humbet çështjen e tij?
“Kur mobilizimi flitej vetëm si mundësi, unë tashmë kisha vendosur dhe rënë dakord me familjen time që, nëse do të krijohej një situatë e tillë, do të refuzoja ta bëja këtë, edhe nëse do të më dërgonin në burg, do të zgjidhja. Kjo nuk është asgjë për t’u frikësuar. Ne e dimë se [në Ukrainë] njerëzit po vdesin nën rrënoja dhe prindërit po varrosin fëmijët e tyre. Shteti do të më konsiderojë kriminel nëse nuk shkoj të luftoj në këtë luftë. Por unë nuk do të jem kriminel nga pikëpamja e humanizmit, ose nga pikëpamja ime”, përfundoi i riu rus./BBC
