Fama e vajit të ullirit është e njohur ndër shekuj. Është shkruar dhe thënë shumë për vetitë e tij të dobishme. Hulumtimet moderne konfirmojnë se vaji i ullirit është një përbërës që duhet shtuar në dietën tonë të përditshme.
Një studim i fundit pohon se më shumë se gjysmë luge vaj ulliri në ditë mbron trupin nga rreziqet serioze, si sëmundjet kardiovaskulare , sëmundja e Alzheimerit , madje edhe vdekja e parakohshme .
“Është një shenjë dalluese e dietës mesdhetare dhe marrëdhënia e saj me uljen e vdekshmërisë është e vendosur mirë në vendet e Evropës Jugore”, tha Dr. Frank Hu, autori kryesor i studimit dhe profesor i të ushqyerit dhe epidemiologjisë në Shkollën e Shëndetit Publik të Harvardit TH Chan në Boston.
Ndër vajrat vegjetale të ngrënshme, ai ka përqindjen më të lartë të yndyrave të pangopura, të cilat reduktojnë kolesterolin “e keq” LDL dhe rrisin HDL “të mirë”. Për më tepër, ul presionin e gjakut dhe përmban komponime bimore që ofrojnë veti anti-inflamatore dhe antioksiduese.
Llojet e ndryshme të vajit të ullirit janë të disponueshme në treg, nga i zakonshëm në ekstra të virgjër. Ky i fundit është burimi kryesor i yndyrës në dietën mesdhetare, një nga modelet dietike më të shëndetshme të mbështetur nga Shoqata Amerikane e Zemrës për parandalimin e sëmundjeve kardiovaskulare.
Vaji ekstra i virgjër i ullirit i është nënshtruar një procesi të thjeshtë bluarjeje, pa asnjë trajtim që ndryshon cilësinë e tij. Në të kundërt, vaji i zakonshëm i ullirit ka pësuar një sërë procesesh dhe më pas përzihet me 5-15% ekstra të virgjër.
Studimi në fjalë nuk ka bërë dallime mes notave të ndryshme, por ka theksuar se, sipas studimeve evropiane, vaji i ullirit ekstra i virgjër ofron përfitime më të mëdha shëndetësore për shkak të përmbajtjes më të lartë të përbërjeve bimore dhe antioksidantëve. Dr. Hu komentoi se kërkimet e ardhshme mund të përfshijnë krahasimin e notave të vajit të ullirit për përfundime edhe më të mprehta.
Vaji i ullirit mund të haet i papërpunuar, në sallata dhe perime, ndërsa është një zëvendësues më i shëndetshëm i gjalpit në gatim. Në studimin e dr. Hu, zëvendësimi i yndyrave të pashëndetshme me vaj ulliri u shoqërua me një rrezik më të ulët të vdekjes.
Natyrisht, kërkohet një model më i përgjithshëm i zakoneve të shëndetshme për të siguruar një shëndet më të mirë. “Një sasi e moderuar e yndyrës vegjetale, e kombinuar me zakone të tjera të mira, janë qëllime të rëndësishme për çdo model të shëndetshëm të të ushqyerit,” tha Christopher Gardner, drejtor i studimeve kërkimore të të ushqyerit në Qendrën Kërkimore të Parandalimit të Stanford në Kaliforni.
