Energjia diellore është e pastër, por zakonisht merr pjesë të mëdha toke. Në Indi, një alternativë është shndërrimi i kanaleve të vendit në shtigje vezulluese të paneleve diellore.
Ndërsa dielli i ashpër i mesditës bie në një fshat të vogël me pluhur në Gujarat, Indinë perëndimore, linjat e paneleve diellore blu në strukturat mbështetëse prej çeliku shkojnë gjarpër në horizont. Panelet mbulojnë pjesën e sipërme të kanaleve vaditëse, që shkëlqejnë si pasqyra të ylberta. Ky fshat i vogël me 40 shtëpi me mure me kashtë dhe çati prej kallaji dhe lopë endacake, ishte një nga shumë komunitetet rurale të Indisë që deri vonë nuk kishin energji elektrike. Por tani një llambë ndriçon çdo shtëpi në mënyrë që fëmijët të mund të studiojnë natën dhe fermerët mund të mjelin lopët e tyre shumë kohë pas perëndimit të diellit. India është mbështetur tradicionalisht në termocentralet me qymyr, të cilat gjeneruan 72% të energjisë elektrike të vendit në 2018-19. Kombinimi i diellit të bollshëm të Indisë – rreth 300 ditë me diell në një vit dhe një popullsie të madhe të uritur për energji e bën atë një vend ideal për diell. Kapaciteti diellor i vendit arriti në 36.6 GW në fund të tremujorit të parë të vitit 2020, me synimin për t’u rritur në 100 GW deri në vitin 2022.
Në Gujarat, përgjigja ka qenë mbulimi i kanaleve të tij me panele diellore, si një zgjidhje që kursen tokën, ujin dhe emetimet e karbonit në një. Në vitet e fundit, fokusi i tregut të energjisë diellore është zhvendosur nga projektet e shërbimeve në shkallë të gjerë, në projekte më të vogla që përdorin më inovativë hapësirën, thotë Payal Saxena, menaxher i këshillimit strategjik në Gensol Engineering, dhe solari i kanalit është një shembull kryesor.
Një shtrirje pilot 750 metra në Gujarat në vitin 2014 çoi në termocentralin e parë diellor në shkallë të gjerë në qarkun Vadodara të Gujaratit në 2015, me një kosto prej 18.3 milionë dollarë. Shtrirja e gjatë e kanaleve që çojnë nga lumi Narmada mundëson nxjerrjen e energjisë elektrike në pika të shumta, thotë Manik Jolly, shefi ekzekutiv i Grassroots dhe Rural Innovative Development, i cili ishte i përfshirë në projektin e parë të kanalit të lumit Narmada. Energjia e gjeneruar nga kanali diellor mund të sigurojë energji elektrike për fermerët gjatë sezonit të ujitjes me energji intensive dhe jashtë sezonit energjia elektrike mund të futet në rrjetin shtetëror, t’u shitet kompanive të shpërndarjes ose të përdoret nga autoriteti i kanalit, thotë Jolly. Duke qenë se kjo energji prodhohet në një zonë rurale, humbjet në transmetim reduktohen dhe rrjeti lokal forcohet. Që nga projekti i parë i kanalit diellor, një sërë të tjerë janë vënë në punë në Indi, duke përfshirë një projekt të energjisë diellore 100 MW në majë të kanalit në majë të kanaleve të degëve jashtë lumit Narmada, që shtrihen për një distancë prej 40 km, me një kosto të vlerësuar prej 1 miliard rupi indiane. (13,9 milion dollarë / 9,3 milion £).
Përfitim i ndërsjellë
Përparësitë e impianteve diellore në majë të kanaleve nuk kanë të bëjnë vetëm me prodhimin vendor të energjisë dhe kursimin e tokës. Për një gjë, termocentralet diellore mund të ndërtohen shumë më shpejt se termocentralet e mëdha me qymyr ose gaz. Nga ana tjetër, mbulimi i kanalit ndihmon në parandalimin e avullimit të ujit, duke lënë më shumë në dispozicion për të korrat dhe njerëzit. India përjeton stresin e ujit në shumë zona, duke përfshirë Gujarat, ku kanalet dihet se thahen për shkak të ngrohjes së klimës dhe vështirësive të menaxhimit. Në shtete si Gujarat, Rajasthan dhe Maharashtra, ku kanalet përdoren kryesisht për ujitje, avullimi është një problem i madh, vëren Pulkit Dhingra, drejtor themelues i AHA Solar Photovoltaics me bazë në Ahmedabad.
Një tjetër plus i hijes së paneleve është frenimi i lulëzimit të algave në kanale. Rritja e algave mund të bllokojë pompat e ujit dhe të shkaktojë toksicitet. “Me instalimin e paneleve diellore dhe mungesën e dritës së drejtpërdrejtë të diellit, rritja e algave minimizohet në mënyrë drastike,” thotë Nilesh Kumar, zyrtar i lartë i projektit në Institutin e Kërkimit dhe Menaxhimit të Energjisë Gujarat.
Dhe ndërsa uji mund të përfitojë nga panelet diellore të mësipërme, kështu përfitojnë edhe panelet nga uji poshtë. Uji i rrjedhshëm ndihmon panelet të qëndrojnë të freskëta, gjë që rrit efikasitetin e tyre me të paktën 2.5-5%. Megjithatë, ka disa të meta. Impiantet në krye të kanalit janë më të shtrenjta për t’u ndërtuar se impiantet normale diellore. Mbështetësit duhet të galvanizohen me një shtresë mbrojtëse zinku sepse uji më poshtë rrit rrezikun e korrozionit. Gjetja e vendndodhjes së duhur është gjithashtu e vështirë, pasi gjerësia e kanalit duhet të jetë e duhur, thotë Dhingra. Shumë e gjerë, dhe ndërtimi bëhet i vështirë dhe i shtrenjtë. Shumë i ngushtë dhe numri i paneleve që mund të ndërtohen është shumë i vogël për të thithur mjaftueshëm rrezet e diellit. Dhe sigurisht që duhet të ketë shtrirje të mjaftueshme të kanalit për të akomoduar strukturën e planifikuar diellore.
Dhe, si panelet diellore të vendosura në tokë ose çati, panelet duhet të pastrohen rregullisht pasi prodhimi i energjisë elektrike bie nëse pluhuri mblidhet sipër tyre. Funksionimi dhe mirëmbajtja e projekteve në krye të kanalit është një sfidë e madhe, pasi duhet të ndërtohen rampa për të mundësuar pastrimin, thotë Jolly. Disa kompani përdorin spërkatës dhe robotë për të pastruar panelet në zona të largëta. “Për shkak se impiantet e sipërme të kanalit janë të përhapura në zona të mëdha dhe nuk mund të mbrohen nga muret kufitare ose gardhe, shqetësimet e sigurisë janë të mëdha – kamerat mund të duhet të instalohen për të monitoruar grabitjet,” shton Payal Saxena i Gensol Engineering. Natyra gjarpëruese e kanaleve vendos edhe kufizime. Për të maksimizuar përthithjen e energjisë, panelet diellore duhet të kthehen në jug, por drejtimi i kanalit nuk mund të diktohet. Panelet diellore veprojnë gjithashtu si një pengesë për të riparuar kanalet ose për të hequr baltën, dhe shumë shpesh pemët përgjatë kanalit duhet të priten pasi zonat duhet të jenë pa hije.
Deri më tani, tetë shtete indiane kanë porositur projekte diellore për kanalet. “Këto projekte inovative mund të ofrojnë energji elektrike të lirë dhe të qëndrueshme për miliona fermerë dhe të përmirësojnë fitimet e tyre,” thotë Jolly. Dhe ka më shumë potencial për të maksimizuar energjinë e rinovueshme nga kanalet e Indisë, nëse fermat diellore lart do të kombinoheshin me energjinë hidro nga poshtë, siç kanë sugjeruar studiues të tillë si Sabah Usmani, një analist në Fondin e Mbrojtjes së Mjedisit.
Me efikasitetin e tyre të ftohjes me ujë dhe përfitimet e ndërsjella për kanalet që rrjedhin poshtë, duket se këto kanale diellore gjarpëruese dhe vezulluese do të bëhen një pamje shumë më e zakonshme në Indi.
Burimi:BBC
Përktheu: Priza.al
