A pyesni herë pas here nëse jeni vërtet, thellë brenda vetes, i lumtur? Një mënyrë jetese e zënë na pengon të ndalemi, të marrim frymë thellë dhe të bëjmë një analizë të vogël të ndjenjave tona.
Bota e sotme e psikologjisë po lulëzon me këshilla dhe trika të ndryshëm për vetëndihmë. Njerëzit lexojnë libra, shikojnë filma, meditojnë dhe pushojnë në mënyra të ndryshme për të mësuar vetëdijen, për të gjetur lumturinë dhe për të sjellë më shumë gëzim në jetën e tyre.
Interneti është plot me këshilla se si të qëndroni pozitivë dhe ato janë më të disponueshme se kurrë. Prandaj përfundimi është se njerëzit sot janë më të lumtur se më parë, sepse recetat e lumturisë janë në një vend më të dukshëm. Megjithatë, nuk ka shumë të vërteta në këtë përfundim. Normat e depresionit, ankthit dhe çrregullimeve të tjera po rriten në mbarë botën dhe lumturia duket të jetë më e vështirë për t’u gjetur sa më shumë që dimë për të.
Gjithashtu, hulumtimet tregojnë se më të palumturit janë ata njerëz që duan të gjejnë lumturinë e tyre me të gjitha forcat. Ky kërkim i dëshpëron ata, veçanërisht nëse janë të vetëdijshëm se sa përpjekje kanë investuar në këtë kërkim dhe nuk kanë marrë asnjë rezultat.
Vështirësitë me të cilat përballen njerëzit e pakënaqur mund të shpjegohen nga shkenca. Ja se si shkenca ka shpjeguar pse është më e lehtë për disa njerëz dhe më e vështirë për të tjerët të gjejnë lumturinë.
1. Fati
Ky koncept u prezantua për herë të parë në vitin 2005 në një studim të quajtur “Ndjekja e lumturisë: Arkitektura e ndryshimit të qëndrueshëm”. Vepra mori kritika të shumta pas publikimit. Disa menduan se koncepti ishte i mrekullueshëm, ndërsa të tjerë menduan se nuk ishte një shabllon që mund të përdoret nga të gjithë njerëzit.
Sipas hulumtimeve, 50 për qind e lumturisë përcaktohet nga gjenetika, 40 për qind varet nga aktivitetet dhe sjellja e një personi dhe 10 për qind bazohet në rrethanat aktuale në të cilat ndodheni. Koncepti shpjegoi se njerëzit janë përgjegjës për lumturinë e tyre, por në të njëjtën kohë ai nxori një element kritik.
Psikologët besojnë se është e gabuar të fajësosh një person të pakënaqur për fatkeqësinë e tij dhe pikërisht ky është thelbi i këtij koncepti. Nëse jemi të lumtur – e meritojmë vetë. Nëse jemi të pakënaqur – ne gjithashtu duhet të fajësojmë veten.
2. Kultivimi i lumturisë dhe natyra e saj
Gjenet ndikojnë fuqishëm në veprimet tona, thotë shkenca. Për shembull, fëmijët introvertë e kanë të vështirë të bëjnë miq, gjë që në fund i bën ata të jenë të pakënaqur. Rrethanat tona mund të ndikojnë gjithashtu në gjenet tona. Për shembull, foshnjat e lindura në pjesë të varfra të botës janë më të vegjël, pavarësisht nga gjenetika e prindërve të tyre.
Hulumtimet tregojnë se ndjeshmëria e mjedisit ku ndodhemi pothuajse mund të injorohet në studimin e kësaj teme. Njerëzit që janë të ekspozuar ndaj të njëjtave situata zakonisht i trajtojnë ato ndryshe. Disa janë më të ndjeshëm dhe disa më të ashpër, ndaj nuk mund të themi se lumturia varet nga rrethanat në të cilat ndodhemi.
Gjetja e lumturisë nuk është e njëjta sfidë për çdo person. Disa do të luftojnë më shumë se të tjerët, dhe disa do të presin që fati të bjerë nga qielli. Kjo do të thotë se lumturia ende varet më shumë nga ne sesa nga konteksti në të cilin gjendemi.
3. Kapërcimi i disa veçorive të edukimit
Ne nuk mund ta ndryshojmë gjenetikën, por mund të ndryshojmë disa aspekte të edukimit që mendojmë se mund të jenë një frenë për të gjetur lumturinë. Disa njerëz e kanë të vështirë të njohin veprimet që i pengojnë, pastaj reagojnë dhe përgatisin territorin emocional për të gjetur lumturinë.
Njohja e veprimeve që na pengojnë të jemi të lumtur dhe të punojmë për ndryshimin është një ndërmarrje jashtëzakonisht e vështirë. Ai përfshin shumë vetë-kuptim dhe një analizë të thellë të emocioneve të veta. Kjo mund të jetë shumë e dhimbshme për njerëzit që kanë përjetuar trauma të jetës.
Për të gjetur lumturinë, duhet:
Lëreni të shkuarën. E kaluara, veçanërisht fëmijëria, i jep formë jetës sonë. Ju mund ta gjeni lumturinë vetëm nëse e lini të kaluarën aty ku i takon dhe punoni në të tashmen për ta bërë të ardhmen më të mirë.
Largohuni nga frika. Gjërat që ju kanë dëmtuar në të kaluarën kanë formësuar mendimet, impulset dhe veprimet tuaja. Gjetja e lumturisë kërkon të heqësh qafe frikën në të njëjtën mënyrë që duhet të heqësh dorë nga e kaluara.
Ulni vetëkritikën. Jepini vetes më shumë dashuri. Aftësia për të pasur një vetëvlerësim të mirë është thelbësore për zhvillimin personal, i cili në fund të fundit sjell lumturi. Ne jemi kritikët tanë më të ashpër dhe për të qenë të lumtur, duhet të jemi më të sjellshëm me veten.
Zhvilloni mirënjohjen. Ata që kishin fëmijëri të vështira nuk zhvillojnë ndjenja mirënjohjeje në të njëjtën masë si ata që ishin fëmijë të lumtur, thotë studimi. Vlerësimi i rregullt për veten dhe gjithçka rreth jush ju ndihmon të gjeni lumturinë.
Gjeni frymëzim. Edhe pse çdo situatë është e veçantë dhe është e vështirë të përsërisësh lumturinë e dikujt tjetër në jetën tënde, ka shumë shembuj të njerëzve të guximshëm në botë që u ngritën nga hiri si një feniks. Dëgjoni historitë e tyre. Lumturia mund të jetë afër qoshes. Sigurisht, në varësi të asaj që ju bën të lumtur.
