Ditët e fundit është shkruar dhe thënë shumë për protokollin mes Italisë dhe Shqipërisë për emigrantët. Dokumenti zyrtar, i sapo publikuar, është analizuar nga lart poshtë nga politikanët dhe komentuesit.
Por cilat janë objektivat në të vërtetë? Cila ishte gjeneza e saj? Dhe si mund të ridizenjohen marrëdhëniet mes Italisë dhe Shqipërisë në të ardhmen e afërt?
Për ta zbuluar, media italiane Byoblu ka hyrë në institucionin kryesor shqiptar dhe ka intervistuar kryeministrin Edi Rama në Tiranë.
Nga pasojat e kësaj marrëveshjeje pesë vjet më pas, te marrëdhënia mes vendit tonë dhe vendit shqiptar, që përtej shtrirjes së vogël të detit që na ndan, nuk kanë qenë kurrë kaq të afërta.
Intervista e plotë
Kryeministër, mirë se erdhe në Byoblu. Faleminderit që na mirëpritët në këtë ndërtesë të bukur.
Faleminderit që më pranuat me këtë veshje sepse duhej të isha jashtë, por erdha këtu për ty. (ai nuk ka veshur një kostum institucional – Ed.)
Gjithmonë më duket se jam në temë me këto harta të lashta (të cilat gjenden në sallën e pallatit)…
“E gjithë kjo është një kryevepër italiane. Është ndërtuar në fund të viteve 1930. Ai supozohej të ishte vendi ku u krijua Qeveria e Regjencës dhe të gjithë dizajni i brendshëm ishte bërë nga Gio Ponti. Aty i vendosi edhe ato korniza. Pastaj gjërat ndryshuan, nuk kishte imazhe. Hapa shkrimet e tij, imitimet e tij, çfarë mund të futej mirë në kornizë? Dhe më pas vendosëm të vendosim këto harta të lashta”.
Janë të mrekullueshme: nga lashtësia i rikthehemi modernitetit ku flasim për Ramën. Këto ditë në Itali po publikohen vazhdimisht intervista, njoftime për shtyp dhe emisione të tëra lajmesh mbi marrëveshjen për emigrantët. Unë do të thosha të fillojmë nga këtu dhe do t’ju kërkoja ta paraqisni sepse, edhe nëse është paraqitur me bollëk, por ndoshta me natyrë zyrtare. Le të fillojmë edhe këtu me një kornizë: sa i përket marrëveshjes, si funksionon ajo?
Të them të drejtën më ka habitur pak e gjithë kjo vëmendje dhe ky diskutim, sepse nuk është asgjë e bujshme. Nuk është asgjë e re përveç faktit që një vend i Bashkimit Evropian si Italia bashkëpunon me një vend evropian si Shqipëria që nuk është ende në BE. Domethënë, nëse kjo marrëveshje do të ishte bërë me ndonjë vend të Bashkimit Evropian, askush nuk do të kishte humbur asnjë minutë për ta lexuar. Në të vërtetë, në marrëveshjen bazë evropiane ekziston ky koncept i rishpërndarjes për të përmbushur një koncept shumë serioz, për mendimin tim, por tashmë shumë i vjetër: që do të thotë që ata që zbarkojnë në Itali zbarkojnë në të njëjtën kohë edhe në Bashkimin Evropian, por ndërkohë Italia mbetet gjithmonë vetëm.
Vendet evropiane kanë vendosur të pranojnë këtë koncept të rishpërndarjes. E cila, në fund të fundit, do të ishte e njëjta gjë. Nuk funksionoi ose të paktën funksionoi mjaft zhgënjyes. Tani flasim për të drejta që do të shtypeshin, flasim për Guantanamon, për kampet e përqendrimit vetëm sepse ka bashkëpunim midis një vendi në Bashkimin Evropian dhe një vendi që nuk është në Bashkimin Evropian, por ende shumë i afërt. Një vend që mund të jetë lehtësisht një rajon i Italisë. Nuk e di, nuk e kuptoj ku është problemi.
Kjo marrëveshje ka lindur nga një miqësi që keni me kryeministrin: si u zhvillua, kur u takuat dhe biseduat? Këtë verë?
Sigurisht që miqësia është atje. Jam vërtet krenare për miqësinë time me Giorgia Melonin, por edhe për miqësinë që kam mundur të ndërtoj me kryeministra të tjerë më parë. Të gjithë kryeministrat italianë, që nga Andreotti që ishte i pari që erdhi në Shqipëri pas rënies së regjimit dhe hapjes së vendit tonë, e deri te Meloni, kanë qenë gjithmonë shumë të vëmendshëm dhe ndihmues me Shqipërinë.
Ata kurrë nuk e kanë bërë çështjen e ngjyrës politike të qeverisë së tyre apo tonës. Aty ishte e djathta dhe këtu e majta dhe anasjelltas. Nuk ka pasur asnjëherë problem. Miqësia shkon më tej: është baza e një marrëdhënieje strategjike që nuk ka lindur ditët e fundit, është një marrëdhënie shumë e qartë në vijën strategjike të politikës së jashtme italiane dhe politikës së jashtme shqiptare.
