Pandemia globale e shkaktuar nga virusi COVID-19 krijoi një situatë të paprecedentë me impakt serioz në jetën e individëve. Që kur Organizata Botërore e Shëndetësisë e shpalli COVID-19 zyrtarisht si pandemi, ajo u kthye në një krizë globale shëndetësore.Shkencëtarët ende po mësojnë më shumë se si virusi ndikon virusi në trupin tonë. Tani, ka një zbulim të ri: COVID-19 është i lidhur me dëmtimin e trurit.
Ky është rezultati kryesor nga një studim i ri i botuar në revistën Nature. Për studimin, studiuesit analizuan të dhënat nga 401 pacientë të moshës 51 deri në 81 vjeç, të cilët iu nënshtruan skanimeve të trurit përpara se të infektoheshin me COVID-19 dhe muaj pasi ishin infektuar. Skanimet e tyre, të cilat u kryen rreth tre vjet larg njëri-tjetrit, u krahasuan me ato të 384 personave që nuk ishin të infektuar me COVID-19, por kishin karakteristika të ngjashme si mosha, gjinia, historia mjekësore dhe statusi socio-ekonomik me ata që kishin virusin.
Studiuesit vunë në dukje se është normale të humbasësh një pjesë gri të trurit çdo vit, e cila ndihmon në kontrollin e lëvizjes, kujtesës dhe emocioneve. Por pacientët që kishin COVID-19 të cilët kishin një skanim të dytë të trurit rreth 4.5 muaj pasi u infektuan kishin më shumë humbje të lëndës gri se ata që nuk kishin virus, duke humbur midis 0.2 dhe 2% lëndë gri shtesë në zona të ndryshme të trurit.
Pse COVID-19 mund të shkaktojë dëmtim të trurit?
Nuk është plotësisht e qartë, por studiuesit thanë se mund të lidhet me humbjen e nuhatjes. “Dihet se zonat e trurit që nuk përdoren mund të atrofizohen, kështu që do të jetë e rëndësishme të kuptojmë se sa nga kjo mund të lidhet me humbjen e nuhatjes,” thotë eksperti i sëmundjeve infektive Amesh A. Adalja.
“Një shpjegim tjetër mund të jetë efekti i vetë virusit, sepse ai pushton trurin, ose sepse shkakton inflamacion ose reaksione imune,” shkruajnë studiuesit. Megjithatë, shtuan ata, “është ende e paqartë pse një pushtim i tillë ose reaksione inflamatore/imune duhet të shihen kryesisht në rajone specifike të trurit, por jo në të tjera.”
Çfarë lloj simptomash mund të përjetojnë njerëzit nga kjo?
Studiuesit nuk e hulumtuan këtë. Megjithatë, ata bënë që pjesëmarrësit e studimit të bënin teste njohëse rreth vëmendjes dhe efikasitetit për të bërë diçka komplekse. Kjo tregoi se, mesatarisht, kishte “rënie më të madhe njohëse” te njerëzit që ishin të infektuar sesa ata që nuk ishin të infektuar, shkruajnë studiuesit.
“Kur keni inflamacion në tru nga cilido shkak, ai mund të shkaktojë simptoma,” thotë Santosh Kesari, neurolog në Qendrën Shëndetësore Kaliforni. Simptomat aktuale varen nga zona e trurit që është prekur, thotë ai. Por, duke qenë se kjo duket se është e lidhur me zonat e trurit që janë të lidhura me nuhatjen dhe shijen, Dr. Kesari thotë se ka kuptim që humbja ose ndryshimi i këtyre shqisave do të ishin simptoma.
Sa kohë ndikon COVID-19 në tru?
Kjo është gjithashtu e paqartë. Studiuesit vunë në dukje se ata nuk e kanë idenë se sa do të zgjasin këto ndryshime të trurit. “Nëse ky ndikim i dëmshëm mund të rikthehet pjesërisht, ose nëse këto efekte do të vazhdojnë në afatgjatë, mbetet për t’u zbuluar,” shkruan ata.
Por është e mundur që njerëzit të mund të rifitojnë të paktën një pjesë të shëndetit të trurit të tyre me kalimin e kohës. “Pasi dëmtohet, truri mund të shërohet, por rikuperimi tenton të jetë jo i plotë,” thotë Dr. Sachdev. “Dëmtimi i trurit është i përhershëm. Zona që është dëmtuar nuk mund të rritet përsëri.” Megjithatë, thotë ai, “virusi lejon një rikuperim.” Dr. Sachdev thotë se është e mundur që njerëzit të mund të rifitojnë shqisën e nuhatjes më pas “por kjo erë mund të mos jetë e njëjtë si përpara infeksionit”.
