Meryam Schouler-Ocak e përjetoi vetë – së fundi në një tren në Gjermani isha ulur përballë dy zonjave të moshuara, të cilat më shikonin nga koka te këmbët gjatë gjithë kohës. Ajo fillimisht mendonte se ka diçka të pazakonshme në trupin e saj, apo në veshje. Por nuk kishte një gjë të tillë. Ajo thjesht ka flokë krejtësisht të zeza dhe është me origjinë turke.
Vështrime përbuzëse, fjalë të ulëta poshtruese dhe ofendime – diskriminimet raciste të këtij lloji akumulohen dhe mund të shkaktojnë sëmundje. “Mund të zhvillohet edhe në çrregullim post-traumatik dhe sëmundje të tjera psiqike”, thotë Schouler-Ocak.
Depresioni dhe frika nga racizmi
Ashtu si çdo formë tjetër diskriminimi – qoftë seksizëm apo antisemitizëm -racizmi synon të ofendojë një person. Në rastin e racizmit, njerëzit nënçmohen ose izolohen bazuar në origjinën e tyre, ngjyrën e lëkurës ose karakteristika të tjera të përgjithshme. Të prekurit e përjetojnë këtë jo vetëm në formën e nënçmimit por edhe me sjellje agresive. I ashtuquajturi racizëm strukturor dhe institucional diskriminon njerëzit, për shembull, kur kërkojnë një apartament ose në tregun e punës. Ata që kanë lëkurë të errët, mbajnë shami ose kanë një emër të huaj kanë shanse më të këqija, thotë Schouler-Ocak. Fyerjet e përjetuara vazhdimisht nuk mbeten pa pasoja për të prekurit. “Diskriminimi racist ka një efekt të rëndësishëm në shëndet”, thotë ekspertja Meryam Schouler-Ocak. Personat që përjetojnë këtë lloj diskriminimi kanë dy herë më shumë gjasa të vuajnë nga sëmundje mendore sesa njerëzit që nuk kanë përvoja të tilla. Ankthi, depresioni, çrregullimet post-traumatike, varësia ose psikoza – rreziku i sëmundjeve të tilla rritet. Arsyeja është fakti se diskriminimi racist ndikon në aktivitetin e trurit, thotë Schouler-Ocak. “Ka çrregullime në zona të caktuara të trurit, si dhe në sëmundjet psqike.”
Rreziku i lartë i sëmundjeve
Rreziku është veçanërisht i lartë për ata njerëz që, për shembull, pasi ikin nga vendlindja, përfundojnë në ndonjë strehim kolektiv, thotë ajo. Krahas traumës së ikjes dhe ndarjes nga familja dhe miqtë, ka dhe faktorë të tjerë stresues: mungesa e punës, mungesa e sferës private dhe përvojat e ndryshme të diskriminimit. “Ngjarje të tilla që pasojnë një arratisje kanë një efekt kumulativ,” thotë Schouler-Ocak. Sa më shumë përvoja të tilla, aq më keq. Psikiatrja beson se shpeshtësia dhe shtrirja e sëmundjeve mendore përgjithësisht nënvlerësohen. Në rastin e personave të arratisur, problemi është edhe më i madh, thotë ajo. Në të njëjtën kohë, sëmundja mendore rrallë vjen vetëm. Stresi që njerëzit përjetojnë si rezultat i diskriminimit racor mund të shkaktojë edhe shumë probleme fizike: presioni i lartë i gjakut dhe obeziteti janë simptoma të zakonshme, thotë Schouler-Ocak. Mund të pasojnë diabeti dhe sëmundjet e zemrës dhe të sistemit të qarkullimit të gjakut. “Gratë shtatzëna kanë rrezik më të lartë për të lindur fëmijë para kohe, me nënpeshë”, thotë ajo për pasojat e diskriminimit racist.
Rritja e vdekshmërisë për shkak të diskriminimit
E gjitha kjo çon në rritjen e vdekshmërisë së personave të prekur, siç tregohet nga një studim aktual në revistën profesionale Lancet Psychiatry. Shkencëtarët kanë hetuar se si racizmi ndikon në shëndetin psikologjik të njerëzve me lëkurë të errët në SHBA. Megjithëse sasia e të dhënave të mbledhura është relativisht e vogël, ka tregues se diskriminimi racist nuk ndikon negativisht vetëm në shëndetin e të prekurve drejtpërdrejt, por edhe në shëndetin e fëmijëve dhe pasardhësve të tyre. Epigjenetika merret me këtë fushë të ndikimit të faktorëve mjedisorë në aktivitetin e gjeneve.
“Racizmi dhe strukturat raciste janë zhvilluar gjatë historisë dhe për këtë arsye janë të integruara ngushtë në shoqëri,” thotë Schouler-Ocak. Organizata për të drejtat e njeriut Amnesty International thotë, “U pëlqen apo jo, shumica e njerëzve të bardhë veprojnë në mënyrë raciste çdo ditë.” Kjo është arsyeja pse ai mendon se është e rëndësishme të jesh i vetëdijshëm për format e ndryshme të racizmit në mënyrë që sjellja dhe gjuha të mund të përshtaten në përputhje me rrethanat./DW
