Tensione Greqi-Turqi, Erdogan kërcënon me luftë: Unë nuk bëj shaka

Presidenti turk Erdogan po kërkon çmilitarizimin e disa ishujve grekë dhe po kërcënon ashpër me luftë. Shumë grekë kanë frikë se kërcënimet nuk do të ndalen me kaq. Kufiri turko-grek po diskutohej në një emision televiziv turk të transmetuar nga transmetuesi privat proqeveritar Haber Turk. Një hartë e dy vendeve mund të shihet në ekran në sfond. Një nga të ftuarit e studios, gazetari Gürkan Zengin, përballë një harte mban një shkop drejtues  në skajin perëndimor të Turqisë kontinentale dhe tërheq një vijë vertikale në jug – ai që ai beson se duhet të jetë kufiri aktual midis Greqisë dhe Turqisë. Por pasoja e asaj që gazetari bëri në studio live është që disa ishuj grekë si ishujt e pushimeve Rodos dhe Kos do të ishin befas territor turk.

Ky klip televiziv është përhapur me shpejtësi në mediat sociale në Greqi gjatë ditëve të fundit. Sepse ajo që gazetari Zengin e prezantoi në mënyrë shumë populiste në televizion, korrespondon me atë që është riprodhuar gjithnjë e më shpesh nga politikanët e lartë turq në ditët dhe javët e fundit. Fokusi i mosmarrëveshjes territoriale është në radhë të parë arkipelagu Dodekanez, i cili përfshin gjithashtu Rodosin, por edhe ishuj të tjerë të banuar si Lesbos, Samos dhe Kos. Kufiri turko-grek në fakt ka qenë i rregulluar për gati 100 vjet, por çështja e të drejtave sovrane në Egjeun Lindor është e ndërlikuar nga e drejta ndërkombëtare: Traktatet e Lozanës (1923) dhe Parisit (1947), për shembull, përcaktojnë se cilët ishuj janë caktuar në cilin vend, por edhe se disa ishuj mund të mos militarizohen.

Në këtë mes, hyri në jetë Traktati i Montreaux (1936), i cili nga ana e tij synonte të zëvendësonte pjesërisht Traktatin e Lozanës. Ndër të tjera, Turqia nxjerr pretendimet e saj territoriale të kontestuara nga ky traktat. Arsyeja e tensioneve të reja mes Ankarasë dhe Athinës është një mosmarrëveshje mbi furnizimet me armë të SHBA.

Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan mori pjesë në një manovër të madhe ushtarake në qytetin bregdetar perëndimor turk të Izmirit, në të cilën u përfshinë edhe aleatët e NATO-s. Në fjalimin e tij, ai akuzoi vazhdimisht Greqinë për armatosjen e një numri ishujsh të Egjeut në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar dhe paralajmëroi Athinën kundër militarizimit të mëtejshëm. Athina duhet “të shmangë ëndrrat, deklaratat dhe veprimet për të cilat i vjen keq”. Veprime të tilla mund të kenë “pasoja katastrofike” dhe: “Nuk po bëj shaka” tha presidenti turk. Më pas Erdogan këto deklarata i shpërndau me shkrim në anglisht dhe greqisht përmes kanalit të tij në Tëitter.

Në Greqi, kjo merret si një kërcënim i qartë i luftës. Megjithatë, qeveria deri tani ka reaguar me qetësi: Ministri i Jashtëm grek, Nikos Dendias tha në samitin e vendeve të Evropës Juglindore në Selanik se nuk do të kontribuojnë në përshkallëzimin me Turqinë fqinje duke marrë pjesë në deklarata fyese, kërkesa dhe akuza të paligjshme dhe të papërshtatshme. Ministria e Jashtme greke publikoi gjithashtu 16 harta që synonin të dokumentonin “përmasat e revizionizmit turk”. Ato synojnë të tregojnë pretendime territoriale turke nga viti 1923 deri në ditët e sotme.

Duke pasur parasysh gjestet kërcënuese nga lindja, Athina gjithashtu e sheh veten të konfirmuar në mos çmilitarizimin e ishujve në Egjeun lindor. Greqia po ushtron kështu të drejtën e saj për vetëmbrojtje. Përveç kësaj, avionët luftarakë turq aktualisht po shkelin hapësirën ajrore greke pothuajse çdo ditë dhe madje fluturojnë mbi ishuj të mëdhenj të banuar si Rodos, Samos dhe Kos.

Share This Article
Leave a comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *